11. 8. 2016: СНМ ся од протирусиньской конференції діштанцує

8-го аж 9-го апріля 2016-го року у Свіднику проходила міджінародна наукова конференція під назвов „Українці в історії і културі Карпат“, на котру звернула увагу і наша редакція. Конференція была орґанізована Словацькым народным музеём (СНМ) – Музеём україньской културы. На конференції были прияты заключіня з десятьма пунктами, в котрых мож найти протирусиньскы позіції, спохыбнёваня екзістенції окремого русиньского народа і русиньского языка.

На основі нашых інформацій дня 31-го мая 2016-го року представителї Русинів на засїданю Выбору про народностны меншыны і етнічны ґрупы Рады влады Словацькой републікы (вєдно з тым і членове Округлого стола Русинів Словеньска) Мілан Піліп і Ян Липиньскый одкрыли тоту тему. Представителька Міністерства културы Словацькой републікы, котра была участна на засїданю, конштатовала, же іде о важну справу і пропоновала, жебы ку даній проблематіцї было зорґанізоване стрїітнутя на міністерстві, жебы пояснити тоту сітуацію. О участь на стрїчі роявив інтерес і уповномоченый Ласло Буковскі, котрый хотів, жебы ёго уряд мав на тій стрїчі своє заступліня.

Стріча на міністерстві проходила 30-го юна 2016-го року. На ній было приобіцяно ґенерелным директором Словацького народного музею Віктором Ясанём офіціалне писемне діштанцованя ся од того документу і од такой реторікы, котра пошырює, же Русины не єствують. Офіціална позіція музею мала быти выготовлена до кінця юла.

Зачатком авґуста членови Выбору про народностны меншыны і етнічны ґрупы Рады влады Словацькой републікы і председови Округлого стола Русинів Словеньска Міланови Піліпови пришла офіціална позіція ку спомянутій конференції і заключіням з нёй, датована на днём 27-го юла 2016-го року. Позіція є підписана ґенералным директором музею Віктором Ясанём.

„Діятельство музеїв у рамках СНМ коордінує Комісія про музейну документацію култур етнічных міноріт як порадный орґан ґенералного директора СНМ. На засїданях комісії ся посуджують проєкты окремых музеїв і далшый поступ при рїшіню сполочного проєкту „Музеї і єтнікы“, котрого резултатом были сполочны выставкы, одборны і науковы конференції. Вєдно з тым на засїданях комісії ся діскутовало о прінціпах, основах і цїлях народностной політікы Словацькой републікы, котры суть про робітників СНМ обовязковыма. Про представителїв Словацького народного музею, директорів шпеціалізованых музеїв, як і остатнїх робітників СНМ, є неприятельне публічно выступати проти той політікы і заперечати будякій меншынї їй права ці докінця спохыбньовати їй екзістенцію. На тоту реальность веце раз была звернута увага і ПгДр. М. Сополиґы, др. н. (директора україньского музею, позн. ред.),“ пише ся в позіції музею підписаній Ясанём. Документ так само звертать увагу на то, же права меншын суть закотвены в основнім законї – в Конштітуції Словацькой републікы.

„При реалізації конкретных проєктів поступають музеї релатівно автономно і сепаратно. Веджіня музею є о приготовлёваных актівностях інформоване. Так то было і при міджінародній науковій конференції  „Українці в історії і културі Карпат“, котру СНМ – Музей україньской културы у Свіднику  презентовав як оцінюючу конференцію ку 60-му юбілею выникнутя музею. СНМ – Музей україньской културы в особі ПгДр. Мірослава Сополиґы, др. н., котрый быв і одборным ґарантом конференції, не інформовав веджіня СНМ о тім, же резултатом буде і приятя заключінь із конференції. Зо спомянутой причіны было про нас великым несподїванём, же конференція прияла будьякы заключіня. Прияты заключіня суть в прикрім протиречіню з намагов веджіня СНМ прямовати діяльство народностных музеїв в згодї з народностнов політіков державы. Про веджіня СНМ є крайно неприятельне, жебы в рамках Словацького народного музею были прияты заключіня і выголошіня, котры заперечають основу народностной політікы Словацькой републікы тым, же заперечають окрему екзістенцію Русинів як єдной із державов вызнаных меншын. Веджіня Словацького народного музею ся тым катеґорічно діштанцує од заключінь конференції,“ пише ся в офіціалній позіції музею.

На стрічі на міністерстві дня 30-го юна 2016-го року было Віктором Ясанём обіцяне і то, же позіція буде публікована на офіціалных сторінках музею, так само, же пожадають о публікованая україньску ґазету „Нове життя„ і сайт ukrajinci.sk, де были заключіня публікованы. Офіціалный сайт музею дотеперь не публіковав тоту позіцію. Так само не маме інформацію о тім, ці веджіня музею пожадало спомянуты медії о публікованя своёй позіції.

П. М.

Script logo