12. 2. 2018: Од стрічі до стрічі

Проблемом не є, жебы ся з нами представителї різных меджінародных орґанізацій не стрїтили, жебы не выслухали нашы проблемы. Проблемом не є много раз ани то, жебы о тых проблемах потім не повіли на высшых місцях. Проблемом є, же на высшых місцях то звычайно кінчіть в папцї з документами, і так ходиме од стрїчі до стрїчі, стоячі у важных вопросах на місцї.

Прикладів бы было много. І Русины в Споєных штатах Америкы были в Конґресї, де бісїдовали о тім, же Радіо Свобода, фінанцоване Конґресом із їх грошей, котры заплатять через данї, публікує на своїм україньскім порталї протирусиньскы, русинофобны стаїі, ці о тім, же Русины не суть узнаныма на Україні. Выслуханы были. Но далше не відїти реалных резултатів той стрїчі, бо Радіо Свобода далше пише так, як писало, і Америка ниґда офіціално не шмарила на стіл при їднаню з Українов вопрос прав Русинів і їх узнаня.

І на Словакії вже пару раз мали сьме можливость стрїтити ся з предтавителями меджінародных орґанізацій, котры окрім іншого занимають ся людьскыма правами, правами меншын ітд. Звертали сьме увагу на продовжуючу українізачне діяльство дакотрых орґанізацій на Словакії, котры навеце діставають грошы із державных ґрантів, хоць на Словакії узнаны суть окремо Русины і окремо Україніцї, і жаден Русин-Українець подля словацькой леґіслатівы не єствує. Спомянули сьме і проблем Русинів на Українї. Так само собі нас вже нераз выслухали, повіли на высшых місцях. Конець.

І до Закарпатьской области Україны вже не раз пришли деякы представителї такых орґанізацій, стрїтили ся з Русинами, выслухали собі проблемы. Повіли (або не повіли) на высшых місцях, докінця звернули і увагу Києва но тот проблем, но лемже тым то затля все скінчіло.

В остатнїх днях Закарпатьску область Україны навщівив Ламберто Заньєр, высокый комісарь ОБСЕ про народностны меншыны. Окрем іншой своёй роботы стрїтив ся із Євгеном Жупаном, головов Народной рады Русинів Закарпатя. Знова были подля доступных інформацій обговорены проблемы Русинів на Українї. Но по вшыткых тых роках різных стріч єм скептічный, ці досправды дашто в тій справі Уряд высокого комісаря ОБСЕ про народностны меншыны теперь зробить, припадно лїпше повіджено, ці ся му подарить дашто в Києві в тій справі протиснути.

Ніт, проблем не виджу в тім, жебы єм похыбовав о щірій намазі высокого комісаря справы народностных меншын, і той русиньской, рїшыти ку спокійности людей, котрых ся проблем дотулять. Скоріше є проблем в тім, же так, як іншы меджінародны орґанізації, котры ся з Русинами стрічають і слухають о їх проблемах, так і уряд, котрому шефує Заньєр, не має реалны власти в руках, котрыма бы знав на державу, в котрій проблем є, тискати. І так то максімално векшынов кінчіть заганянём різных писем, апелацій, діпломатічных еквілібрістічных формулацій – без ефекту. Прикладів є з боку Русинів доста.

Но занедовго предці лем прийде нагода, котру бы мали Русины схосновати. ОБСЕ буде в роцї 2019 председати Словакія. Ротуюча презідія ся у ОБСЕ выконує так, же урядуючім председом є міністер загранічных дїл державы, котра є председницьков. Тым, покля ся довтогды нич не змінить, бы мав быти сучасный словацькый міністер загранічных дїл Мірослав Лайчак. Сам з русиньскыма корінями, хоць він о тім публічно не говорить.

Є інше кідь на Києв хотять тискати будьякы меджінародны орґанізації, бо Україна собі з того ніч не робить, хоць є членом тых орґанізацій, і є інше, кібы на Україну тискав офіціалный представитель властей дакотрой державы, навеце председа ОБСЕ, а іщі ку тому і міністер той державы, котра Українї в остатных роках доста помагать. Тадь спомяньме собі лем на ґаз, правда?

Мало бы быти обовязком русиньскых представителїв на Словакії, але і Світового конґресу Русинів, котрый є реґістрованый так само на Словакії, зачати од 1-го януара 2019-го року дуркати на дверї председы ОБСЕ аж довтогды, покля не одкрыє і не выслухать проблемы. Мало бы быти обовязком пересвідчіти го, же є то досправды важный і двогорічный проблем, же Україна не узнавать Русинів, і притім має підписаны різны меджінародны харты, договоры, є членом орґанізацій як ОБСЕ і хоче „до Европы“.

Мало бы просто быти обовязком пересвідчіти Европу зо вшыткыма їй орґнізаціями занимаючіма ся людьскыма правами і правами меншын, же мы не хочеме ходити од стрїчі до стрїчі і стояти на місцї, а же ся вже хочеме і потребуєме в справі узнаня нашого народа на Українї рушати допереду. Близшы дверї, на котры треба дуркати, як тоты Лайчаковы, так скоро якбач уж потім не найдеме.

(Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радіа lem.fm.)

 

П. М.