15. 1. 2016: Книжна моноґрафія: Інсітный малярь Михал Сірик є уж на світї!

14. януара 2016 на сімболічный датум, кідь подля юліаньского календаря віруючі выходного обряду славлять Новый рік, зачала свою путь моноґрафія о вызнамнім русиньскім представителёви наївного (інсітного) малёваня, родакови із Стерковець – Михалови Сірикови (1925 – 2012).

Ёго малярьска творчость є прикладом оріґіналного і автентічного вытварного прояву. Візіями споминів спритомнёвав чутёво близькы місця, стары патріалхалны часы, кідь жывот і робота сільского чоловіка была підлегла рітму міняючіх ся річных переіодів, але і мітічной атмосферы сільскых свят і славностей. Уможливнюють нам так обсяжно і пластічно відїти жывот, роботу і звыкы Русинів, котры сі заховали многы свої сторічны обряды. Каждый образ є майстровсков гров фареб, кідь автор выходив із колоріту свого краю.

Покы европскы країны мають здокументованы особности феномену інсітного уменя формов репрезантачных моноґрафій, на Словеньску суть такы публікації рідкостны. І зато буде презентована моноґрафія Вігорлатьского музею в Гуменнім, котра змаповала і оцїнила творчость Михала Сірика, приносом нелем про теорію наївного уменя, але і про шыроку културну публіку. Авторова творчость мать, окрем умелецькой, і вызнамну етноґрафічну документачну цїну.

104 сторінок, 85 фаребных репродукцій, вытварноісторічна штудія ПгДр. Катаріны Чіерней, кураторкы збіркы інсітного уменя при Словеньскій народній ґалерії в Братїславі, етноґрафічна штудія манжелів Осифа і Надії Вархоловых із Музею україньской културы у Свіднику, біоґрафія, бібліоґрафія, список участи автора на выставках, анґліцькый і русиньскый переклад текстів творять обсягову штруктуру моноґрафії, котрой ґрафічну подобу зробив акад. малярь Станїслав Станкоцї.

Выданя моноґрафії пройшло за участи реалізаторьского колектіву, членів родины, приятелїв і обдивлятелїв творчости автора. Вдячным културным збогачінём было выступлїня Наталії і Николая Петрашовскых, котрых выбер русиньскых народных співанок і віншів безпосереднё корешпондовав із заповітом маляровой творчости.

Спомянута книжна моноґрафія вышла в часї, кідь у выставных просторах Вігорлатьского музею у Гуменнім была одкрыта выставка з малярьской творчости Михала Сірика, котру мож было попозерати до 31. януара 2016.

Влїтї бы мала выставка із моноґрафіов Михала Сірика презентовати ся, вірю, же уж і з участю С. Станкоція і К. Чіерней, в Ґалерії інсітного уменя Словеньской народной ґалерії, котра є у Пезінку.

 

Мґр. Марія МІШКОВA