15. 5. 2017: Антоний Крог нагороджений за книжку о Лемках

9. мая т.р., Антоний Крог, выдатний польскій етноґраф, щырий приятель Лемків, отримал выріжніня за свою послідню книжку присвячену лемківскій темі. Книжка «За тамтом гором. Лемківскы спомины» была нагороджена Історичном Нагородом «Політикы» 2017.

 

Шторік представникы часопису «Політика» і польскы історикы передают тоту премію публикациям о темі, яка тыкат найновшой істориі Польщы. Перший раз Історичну Нагороду «Політикы» признано в 1959 році і є то найстарше того рода выріжніня. Тогорічну нагороду в ділині памятникы і спомины, за книжку написану в 2016 р., отримал Антоний Крог, котрий уж парудесят років інтересує ся Лемковином, культуром і історийом народу, якому в 1947 році вшытко тото і більше было забране.

Самособом про Лемків, про Руску Бурсу і радийо ЛЕМ.фм є то чудова віст, прото же як раз єдну з першых промоцийных стріч сам автор мал в просторах Общества РБ в Ґорлицях. Подія тота проходила в символичным для Лемків часі, прото же мала місце 5. грудня/децембра 2016 р. – значыт в ден Нацийонального Свята Русинів Лемковины. Товды то Антоний Крог, якій засіл попри своім приятелю, Петрі Мурянці, розповіл про свою публикацию, навязуючы при тым до його першых стріч з Лемками і Лемковином. Крог же в 1984 році был комісарьом першой так важной про наш нарід выставы «Лемкы». Як зазначыл автор вчас стрічы в Ґорлицях, о книжці думал іщы в 80. роках, але, подля його опініі, в тым часі не могла бы ся она вказати, бо не дозволила бы на тото цензура. Через наступны рокы фурт мал замірене єй написати, але ждал на добрий момент.

Книжка «За тамтом гором» то польскоязычна публикация, яка покус в жартібливий, покус іронічний спосіб оповідат про Лемків – нарід, котрий в роках 1945-1946 был частинно «добровільно-насильно» переселений на Совітску Украіну, а в 1947 р., вчас акциі «Вісла», депортуваний і розселений на західніх землях Польщы. Крогова книжка то тіж оповіданя про повороты тых, котры змогли того довершыти. Дальше пише він про русиньскій рух, якій презентувала Лемковина з Білянкы, першы Лемківскы Ватры, думкодавцями і орґанізаторами котрых были м.ін. братя Трохановскы. В книжці прочытаме тіж о приспособліню ся до неприязных реалий Польской Народной Республикы, о першых концертах ансамблю Лемковина, привязаню до традициі, культуры, языка. Антоний Крог описує тіж деякы проблемы, што в 70. річницю акциі «Вісла» може быти значуче про польского чытача.

Публикация была номінувана і до інчых премій. В марци т.р. заявляли сме, што Крогова книжка отримала номінацию до Літературной Преміі Середньой Европы Анґелюс.

Севериян КОСОВСКЫЙ

(Публікуєме в оріґіналї – лемківскім варіантї русиньского языка.)