19. 2. 2019: Русиньсков особностёв 2018-го року є Іван Поп. Медову бабу передали на балї ёго cыновцёви

16-го фебруара 2019-го року одбыв ся в Пряшові в просторах готелу „Dukla‟ 1-ый Репрезентачный бал Русинів. Головным орґанізатором події была орґанізація молоды.Русины в сполупраці з Русиньсков обродов на Словеньску, Здружінём інтеліґенції Русинів Словеньска і Округлым столом Русинів Словеньска.

На події, над котров покровительство перевзяв председа Пряшівского самосправного краю Мілан Маєрьскый, брали участь, окрім представителїв русиньскых орґанізацій, представителїв Русинів у Выборі про народностны меншыны і етнічны ґрупы і цінны гостї – преосвященый владыка Мілан (Хаутур), кошыцькый ґрекокатолицькый єпарха в супроводї свого секретаря отця Мартіна Мраза, і підпредседа Пряшівского самосправного краю Мартін Якубов із свойов женов, котрый заступав пряшівского жупана, якый ся оправдав з неучасти із робочіх причін.

 

Іван Поп здобыв Медову бабу

На подію пришов і Ян Липиньскый, котрый є председом Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска, а єдночасно і председом Округлого стола Русинів Словеньска. Тот на балї святочно передав Медову бабу, котра была за 2018-ый рік удїлена Іванови Попови.

Медову бабу, котра є повязана із уділёванём тітулу Русиньска особность рока, уділює Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска, і тот рік тому так было вже по шестый раз. О тім, же особностёв рока буде Іван Поп, вырїшыла оцінююча комісія, котра была в складї Александер Дулеба, Владимір Лихварь, Михал Штенё і Ян Липиньскый. Комісія рїшыла оцїнити русиньского професора, котрый моментално жыє в містї Хеб, в Чеській републіцї, за ёго цїложывотный і тырвалый вклад до розвитку історіёґрафії Русинів.

Професор Поп так став шестым оцїненым. Перед ним тітул Русиньска особность рока дістали співачка Марька Мачошкова, режісер Марко Шкоп, ортопед Михал Штенё, карікатуріста Федор Віцо і музичный композітор Штефан Ладижіньскый. Нагороджены діставають зменшену пластіку скулптуры Медова баба од скулптора Марека Жітняна, котрой деревяный оріґінал находить ся над селом Новоселиця, в окресї Снина, і має сімболізовати робітность русиньского народа.

Оцїненый ся із здравотных причін оправдав за неучасть в Пряшові, і так оцїнїня перевзяв сыновець Івана Попа, сын ёго брата Димитрія – Димитрій Поп молодшый, котрый пришов із Ужгорода. Перед заповненов салов прочітав дяковны слова оцїненого. Ян Липиньскый, котрый мав перед переданём оцїнїня короткый приговор, закінчів святочный акт словами: „Пане професоре, дякуєме за світло, котре сьте внесли і вносите до забытой історії Русинів!“

 

Проф. Іван Поп, др. н.

Історік Іван Поп народив ся 26-го мая 1938-го року в Старобичові на Підкарпатьскій Руси. Штудовав на Історічній факултї Ужгородьской універзіты. В повязаню із выконштруованым процесом быв у 1960-ім роцї вышмареный із універзіты, означеный за несполегливого і посланый на перевыхову ку робочій класї. Доштудовав у Москві на Академії наук СССР. Од 1967-го року быв науковым робітником Інштітуту славянознательства і балканістікы Академії наук СССР. В періодї меджі роками 1989 аж 1992 робив шефредактора славістічного журналу „Славяноведение.‟

По роспадї Святьского союзу надіяв ся, же роспаде ся і ялтьска сістема, котрой жертвов стала Підкарпатьска Русь. Надіяв ся на навернутя родного краю до середнёй Европы, на зрушіня статей Чехословацько-совєтьского договору із 1945-го року. Но слїдовав неінтерес о тоту проблему, як з боку політічной репрезентації Росії, так з боку Чехословакії, но і соєдиненой Европы.

У 1992-ім роцї професор Поп вернув на універзіту до Ужгороду, быв выменованый за директора Інштітуту карпатолоґії і вєдно із далшыма зачав намагати ся о узнаня самобытности Русинів, о автономію Підкарпатьской Руси. Тото стрїтило ся із твердым централізмом і унітарізмом Україны і ідеолоґіёв україньского націоналізму. І так быв у 1994-ім роцї примушеный із своёв родинов одыйти, переселив ся до Хебу, де жыє доднесь.

Професор Іван Поп є автором книжок о чехословацькій діпломації 1930-ых і 1940-ых років, о історії чеського художницьтва, є співавтором Короткой історії Чехословакії, книжок о памятках на Підкарпатьскій Руси. Выдав Енціклопедію Підкарпатьской Руси (писана по російскы), вєдно із професором Павлом Робертом Маґочіём є співавтором Енціклопедії історії і културы карпатьскых Русинів (вышла по анґліцькы і по україньслы). По чеськы му вышли книжкы Підкарптьска Русь, Історія Підкарпатьской Руси в датах, Підкарпатьска Русь – історія їй особностей, наукы і културы. На Словакії была выдана ёго книжка Мала історія Русинів. Як автор сценаря брав участь на выробі документарных філмів із продукції Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска – Душы Карпат, В хападлах великодержав і Підкарпатьска малярьска школа.

Петро МЕДВІДЬ, лем.фм