19. 4. 2019: 14. Міморядный сейм РОС

Наша наймасовіша орґанізація – Русиньска оброда на Словеньску (РОС) присвятила другу апрілёву суботу (13-го апріля 2019) засїданям своїх двох орґанів. В бардеёвскім готелї „АRTIN‟ зачало найперше засїданя Коордіначного выбору РОС, котрого членами суть председове окремых Містных орґанізацій РОС з русиньскых реґіонів. КВ РОС є найвысшым орґаном орґанізації меджі сеймами РОС. Такой  потім проходило і засїданя делеґатів 14-го Міморядного сейму РОС.

Ёго головным пунктом было оцїнёваня дотеперїшнёго діятельства орґанізації і пропозіція на продовжіня мандату споминаных орґанів РОС, як то велять єй становы.

 

Орґанізація без робітників і просторів

Засїданя Кooрдіначного выбору РОС одкрыв, привітав вшыткых участників і вів председа орґанізації Мартін Караш. Він на тім робочім засїданю інформовав о внутрїшнїх проблемах орґанізації, котры ся тягають уж довгый час. Іде главно о то, же орґанізація не мать ани єдного робітника, котрый бы робив холем тоту найпотребнїшу адміністратівну, економічну і орґанізачну роботу. Треба додати, же РОС не мать ани на свої засїданя ці роботу редакції НН Інфо Русин жадны просторы, бо держава на їх арендованя не давать ниякы фінанції. Як конштатовав председа РОС М. Караш, тым є позначене цїле діятельство орґанізації. А до того іщі треба додати і такый непотїшуючій факт, же фінанції на окремы минулорічны проєкты з Фонду на підпору културы народностных меншын пришли на конто орґанізації РОС аж в децембрї минулого року.

Такый почін, але і така сістема фінанцованя народностных меншын, нелем гамує цїлу роботу орґанізації, але веде і до того, же окремы културны події ся мусили перекладати на пізнїшый час. Наприклад, такый централный конкурз русиньскых народных співанок – Співы мого роду, ся намісто минулого рока одбывав аж кінцём марца того рока.  До той проблематікы, але з іншыма пропозіціями, як бы в будучности полїпшати діятельство орґанізації выступили многы членове КВ РОС. Но на превеликый жаль вшытко зачінать і кінчіть при фінанціях, бо сучасна державна сістема фінанцованя меншын не рахує з дачім такым, жебы орґанізація мала холем єдного професіоналного робітника ці редактора. Коротко повіджено, не гнеме ся допереду, покы ся не змінить одношіня державы до народностных меншын. А тоты ся уж довгы рокы дожадують приятя закона о їх фінанцованю.

 

Сейм зачав русиньсков гімнов

14-ый Міморядный сейм РОС, котрый вів член Выконного выбору РОС Владимір Противняк, зачав русиньсков гімнов Я Русины быв…, котру співали вшыткы делеґаты і гостї. Сейм проходив подля схваленого проґраму – вольбов членів мандатовой комісії в складї – Власта Оцетникова (Снина), Емілія Ґубова (Габура), Штефан Шалап (Воронов н/Т),  вольбов членів пропозіційной комісії в складї – Анна Кузмякова (Пряшів), Владимір Противняк (Меджілабірцї), Вєра Юрічова (Бардеёв), вольбов записователя – Мирон Крайковіч (Цернина), вольбов овірителїв запису в складї – Миколай Коневал (Камюнка) і Петро Медвідь (Пряшів).

Потім председа РОС М. Караш оцїнив дотеперїшнє діятельство орґанізації за період од 13-го Міморядного сейму РОС, котрый проходив 20-го фебруара в 2016-ім роцї. Говорив о успішных подіях орґанізації як, наприклад, цїлословацькый декламаторьскый конкурз Духновічів Пряшів, День Русинів і іншы, але спомянув і такы, котры были менше выдарены і над котрыма ся треба задумати, як бы їх зробити лїпшыма, інтереснїшыма. Председа РОС подяковавав редакції НН Інфо Русин – Народным новинкам Русинів Словакії, їх шефредакторови Петрови Медвідёви, редакторцї Аннї Кузмяковій і Свідницькій друкарнї за їх одповідну дотеперїшню роботу, але і вшыткым добровольным актівістам РОС, котры не жалують свій вольный час, якый присвячують розвитку русиньского руху формов орґанізованя розмаїтых културных подій в нашім реґіонї. У своїй оціночній справі М. Караш споминав сполупрацу з русиньскыма орґанізаціями на Українї, в Сербії і в іншых державах, але і з тыма на Словакії. Наконець председа інформовав делеґатів сейму о тім, што чекать орґанізацію в близкім часї, то є юбілейный 20-ый річник Духновічового Пряшова, 15-ый Світовый конґрес Русинів, 16-ый річник конкурзу Співы мого роду, День Русинів і далшы.

Делеґаты 14-го Міморядного сейму РОС схвалили продовжіня мандату орґанам РОС, то значіть председови РОС М. Карашови, членам Выконного і Коордіначного выбору РОС, як і членам Дозорной рады РОС аж до рядного сейму, котрый ся одбуде до кінця того рока.

 

Діскусія з многыма пропозіціями

„Хочеме, жебы День Русинів не быв лем в Пряшові, але жебы ся одбывав і в іншых реґіонах“ – повів В. Противняк, котрый пропоновав, жебы ся членове орґанів РОС мали задумати над тым, як перетворити орґанізацію, жебы была фукчнїша, в будучности думати і над змінов орґанізачной штруктуры. Інформовав о Меморіалї Сілвії Зелінковой, котрый быв выголошеный „RTVS‟ – народностно-етнічным высыланём в Кошіцях і попросив помочі при орґанізованю того розгласового конкурзу про дїти і молодеж до 21 років по окремых реґіонах. Сілвія Зелінкова (Противнякова) была довгорічнов редакторков русиньского высыланя, але в молодім віцї одышла до вічности передчасно.

Петро Мікула, член ВВ РОС (Біловежа) пропоновав розшырити орґанізацію РОС і в реґіоні Спіша, высловив неспокійность із роздїлїнём фінанцій на тогорічны проєкты орґанізації. Подобный погляд, што до дїлїня фінанцій зазвучав і в трёх выступах Мірослава Кереканіча (Гуменне).

Словакізація церьковного обряду по нашых селах, орґанізація РОС старне, треба притягнути молодшых людей до роботы. Як і чім їх притягеме, што їм понукнеме?  Нам треба народностну самосправу, закон о народностных меншынах. На пропаґачных матеріалах РОС треба уваджати НН Інфо Русин як медіалного партнера. Уж теперь треба думати на списованя людей, котре буде в 2021-ім роцї. Такы і далшы темы зазвучали в богатій діскусії сейму, з котрыма выступили Петро Медвідь, Ярослав Фецуш (Свідник), Александер Бобер (Меджілабірці), Анна Кузмякова, Миколай Коневал, Вєра Юрічова, Гелена Діцова (Удол).

„Было дость хвалы і крітікы, але што є главне, было і повно добрых пропозіцій, а єм з днешнї сеймом максімално спокійный“ – повів по скінчіню сейму М. Караш, председа РОС.

Автор статі: Анна КУЗМЯКОВА, лем.фм