2. 1. 2016: Oдышов до Вічности поет Підкарпатя – Іван Петровцій

Як інформує портал „Дзеркало Закарпаття”, вмер єден із найвызначнїшых русиньскых писателїв, выдавателїв, перекладателїв і културно-освітнїх діятелїв Підкарпатя – Іван Петровцїй. За свої погляды як Русин быв перенаслїдованый україньскыма властями.

Спочатку писав в україньскім языку, в якім выдав ряд публікацій, або переклады світовой поезії до україньского языка. Быв членом „Спілки письменників України‟ (скорше Совєтьского союзу). З огляду на публічну презентацію за Русина быв із сполку україньскых писателїв у 2008 роцї вышмареный. Члены  україньского сполку (в тым тоты загранічны) высвітлили, же за “участь у русинстві, яке є антиукраїнським”. Пак, за признаваня ся ку русиньскій ідентічности, быв перенаслїдованый україньсков тайнов службов.

Іван Петровцій од початку девятдесятых років публіковал лем по русиньскы, зробив тыж многы переклады творів світовой клацікы до русиньского языка. Навеце, перевыдавав малодоступны класічны творы русиньской літературы.

Список выданых Іваном Петровціём репрінтів русиньской класікы обсягує такы выданя, як: Євменій Сабов: „ХРИСТОМАТІЯ церковно-славянских и угро-русских литературных памятников с прибавлением угро-русских народных сказок на подлинных наречиях”, Іван Гарайда: „Грамматика руського языка”, Анна Микита: Книга варенія для сельских карпаторусских женщин”,  Александер Духновіч:  Я – русин”, Александер Павловіч: Благословеніє русинам”, Федор Потушняк, Іван Петровцій: Ворожкы осüйськых босоркань”.

Поет выдав тыж зобраны фолклорны творы як – Давні русинські слова,  Давні русинські спüванкы ці Днишнї мої спüванкы. Вырахую за шором творы Петровція, котры надрукованы были в русиньскім языку: Дїалектарій, авать Мила книжочка русинської бисїды у віршах” (1993 р.), Наші спüванкы: русинська поезия” (1996 р.), Наші и нинаші спüванкы” (1998 р.), Битангüські спüванкы” (2001 р.), Послїднї спüванкы” (2004 р.), Cпüванкы” (2006 р., друге выданя у 2015 р.).

Дале, як редактор, выдав – Антолоґію днешньой русинськой літературы: стихы, тлумачыня, малюнкы, анеґдоты, пословиці, приговоры, примовкы, проклятя, заклятя, лайкы, Сто двадцять два стихы”, Бумбурішкы. Русинськоє читаня”. Окрем того, выдавав русиньскы календарї. Іван Петровцій быв довгы рокы журналістом, выдал 15 чісел авторского часопису: Русинська бисїда”.

Два тыжнїі перед своїм сконом поет плано ся чувц, зато пішов до сестры, жыючой в роднім селї Осій. Од того часу быв прикутый ку постели. Днесь зо жалём даваме знати о смерти вызначной особности в літературно-публіцістічнім діятельстві і културно-освітнїм жывотї Русинів нелем Підкарпатя, бо быв і великым приятелём радія ЛЕМ.фм на Лемковинї.

Вічна память Іванови Петровціёви!

 

Погріб быв 2. януара 2016 року в ёго родным селї Осій, Іршавского раёну, в храмі св. Великомученика Ґеорґія.

Боґдан ҐАМБАЛЬ

 

                               * * *

Іван Петровцій: Спüванка прощална

 

Смертный вітер на мене війнув –
З тїла утекла держача сила:
На два мийтры в земну глыбину
Йде тото, што йсю зимлю любило.

Мої крови послїднї габы
Бють у тихнучый мозок звідаво:
Тко я быв? Дїла чого я быв!?..
.
Для родины?... Для славы державы!?...

Де суть мої врагы!?...  Цїмборы?!...
Де – мüй Нянько ?! И де – моя Мати !?…
Дниська цїмбор мüй грüб сись сырый –
До пришестя бы в ньому лежати.

Туй лежати я буду вікы.
Я?! Ци, може, лем памнять за мене,
Ош, кой жив, та быв иппен такый,
Ги в
ід овечкы ягнятко смиренне…

Но, та – ньит: я ягнятьом ни быв –
Жив им так, ги ми сужено было:
Я державу русинську творив,
Я русинськым словам давав крыла!

Я ни дав смерти свої душі –
Свою душу – дар Господа Бога –
Я вдыхнув у русинські вірші:
В них – мüй спокüй, в них – моя трывога!..
.

Я для вас, русины мої, жив,
И для вас я уддав свої силы:
Кой ни мав уже нич – на послїдньüв межи! –
Сам спокüйно зыйшов у могилу.

 

Боґдан ҐАМБАЛЬ

Script logo