2. 12. 2018: Символичне віче – запрошыня на упамятніня

По 100 роках од великого вздвигу нашых предків, якым было віче (позн. ред. АРК в СР: народна громада, мітінґ) проведене во Фльоринці 5. грудня/децембра 1918 р., Стоваришыня Лемків вєдно зо Стоваришыньом «Руска Бурса» в Ґорлицях просят на торжества присвячены подіям, якы одбыли ся в кругу Руской Народной Республикы Лемків.

Хоц округла річниця фльориньского віче выпадат в середу, орґанізаторы, рахуючы на векше чысло присутных, упамятніня заплянували на суботу, 8. грудня/децембра 2018 р.

 

Симболичне віче

Упамятніня зачнут ся в полудне во Фльоринці. В місци, де перед стома роками зышло ся бл. 500 делеґатів зо 130 сел Лемковины – в долинці перед плебанійом одбуде ся символичне віче потомных. Надале пройдут короткы выступліня орґанізаторів, якы одчытают зміст архівальных документів і резолюций піднятых на віче сто років тому.

 

Проґрам в Рускій Бурсі

По упамятнінях во Фльоринці, орґанізаторы просят на 15.00 год. до Руской Бурсы в Ґорлицях. На зовнішній бурсяній стіні одкрыта буде пропамятна таблиця в чест фльориньского віче і Руской Народной Республикы Лемків, яка была основана в наслідстві товдышніх політичных рухів. В першых плянах орґанізаторів таблиця конечно мала быти одкрыта во Фльорицнці. Теперішні обставины на сесе єднак не дозволили.

В просторах бурсы пройдут і дальшы річницьовы упамятніня. В проґрамі вызвучат науковы выклады нт. подій з 1918-1920 рр., буде і проєкция фільму в режысериі Кжыштофа Кжыжановского о республиці та артистичний проґрам. Презентувана буде тіж выстава з архіву Стоваришыня Лемків, присвячена річници Лемківской Республикы. Наконец плянувана є спільна бесіда о несполненых мриях того часу.

Коли скінчыла ся І світова война, яка для жытелів Лемковины была назначена кырвю жертв талергофского лаґру, лемківскы політичны діячы, беручы до увагы принципы выголошены американьскым президентом Томасом Вудров Вільсоном, рішыли взяти діла в своі рукы. Неуспішна проба получыти ся з Карпатскыма Русинами з другого боку Карпат была початком державы, котра в істориі записала ся як Руска Народна Республика Лемків.

Вшытко зачало ся 100 років тому по тым, як по інчых акциях, м.ін. віче в Ґладышові 27. листопада/новембра 1918 р., до Фльоринкы на всенародне віче 5. грудня/децембра 1918 р. пришло 500 делеґатів з 130 сел. Потім, коли уж сформувал ся уряд державы, його премєром остал др Ярослав Качмарчык.

Не было благословлене долго істнувати республиці. Початком 1921 р. єй лідеры, премєр враз з двома міністрами, были поневолены і суджены за здраду стану. Конец-кінцьом, по добрі веденій адукатами обороні, члены власти Руской Народной Республикы Лемків были вызнаны невинныма. В кінцьовій промові, єдєн з оборонців др Лев Ганкєвич повіл: «Осудте іх, а коли вернете домів, передайте вашому народови, же Лемкы хотіли тото, што Полякы уж мают».

Хочеме припомунти світу подіі тамтых часів, бо і Лемкы – хоц недолго – мали свою республику. Зато просиме до Фльоринкы на місце, де зышли ся в 1918 р. русиньскы делеґаты, а пак в Рускій Бурсі в Ґорлицях будеме продолжати тоты спомины.

Севериян КОСОВСКЫЙ, лем.фм

(Публікуєме в оріґіналї – лемківскім варіантї русиньского языка.)

Script logo