21. 2. 2020: Мілан ҐАЙ: Спиминаня на молоды рокы (І.) (Повіданя)

Мілан ҐАЙ

Споминаня на молоды рокы (І.)

Быв шумный теплый юновый день. Вітор приємно пофуковав і гласкав каждого, хто у тiм часї быв вонка. Може про дакого бы было лїпше посидїти даґде в холодку під красно розцвітыма черешнями або ябліньками і так ся хранити од острого ярьнёго сонця. Люфт быв насыченый пахом розцвитых черешень, котрый ся шырив додалека. І пчолкы усиловно лїтали коло розцвитых стромів, же аж было чути як перелїтали з єдной квіткы на другу.

Кілько квітя їм треба перейти, жебы назберали доброго маёвого меду? Кілько раз ся їм треба навернути до своёго уля, жебы наповнити порожнї рамикы? То ся істо не дасть лем так легко спочітати. Но але справды маёвый мід є найлїпшый. Каждый лем такый зганять, бо він є найквалітнїшый.

На луцї весело полїтовали лотаї. Было радость на них смотрити, як собі з нима вітор погравав. Їх некоордінованы погыбы были смішны аж хаотічны. Але і так ся їм подарило стрїтити в тім хаотічнім лїтаню з другыма. Было видно, як єден другого притяговали і такой ся взаёмнї пронаслїдовали і полїтовали єден близко другого. Даколи ся їх стрїтило веце і полїтовали і у векшых ґрупах.

Наше село жыло могутныма приправами на ославы 440 річницї о першій змінцї о нашім селї. На містьскім урядї председа і із таёмником приготовляв проґрам, но вшытко то ішло так як ся говорить по маслї. Дакотры боды проґраму было треба вымінити за другы бо заобстараваны фолклорны групы уж на даный датум не мали вольны терміны, зато быио потрібне робити такы зміны.

Але і так ся подарило даякый проґрам зоставити і за помочі Гуменьского културного освітового середовиска. Боком не зістали ани сельскы фолклорны групы з Габуры, Красного Броду ці Меджілаборець.

Тыждень перед великым днём “Д„ ся приправа ослав несла в найвекшім темпі, лем жебы ся не дай боже на дашто не забыло.

Сполок жен із села мали приготовити даяку выставу ручных робот із звыками села, котры бы мали быти презентованы на споминных ославах. Не мало бы ся забыти ани на актівіты сельского пожарного сполку, котры ведуть до далекой минулости, коли ся о селї Суків говорило аж в самій Празї. Ту дївчата были на конкурзї а барз добрї обстали, бо были першы. Зато тота традіція ся дотримує ай на далше.

До културного середовиска села бы мали вести першы крокы родаків із села, котры про тото село дашто здобыли, або котры заставають по різных містах важны ведучі позіції як учітелї, професоре, судцёве, дохторы, інжінїры, умелцї і так далше. Ту про них буде приправлене привітаня із короткым проґрамом і записом до сельськой кронікы. По тім актї бы мав наслїдувати културный проґрам у самотній салї културного дому. Околиця културного дому бы мала быти окрашлена малыма березкамі і пантликамі різной фарбы. Над вступныма дверями бы мав быти напис: „Витайте краяне і родаці“. Также така была представа урядників села.

Конечнї але надышов день ослав. У селї то уж од рана як ся повідать фырчало як у улю. Вшытко шло подля „гармоноґраму“ – розпису, котрый мав у руках председа сельского уряду і вшытко перевірював.

- Ту охабте місце, як сме повідали, про парак, де будеме варити паркы а на ґрілї печі колбасу про каждого, хто ся преукаже листком, котрый собі буде мочі закупити за сімболичну цїну. Бо знате, кедь бы то было здарьма, дакотры бы то може ай знеужывали а пішли бы вецей раз. Коло споминаного місця дайте пару столів ай із стїлцями, жебы было де сїсти і так в клюдї собі похутнати на парках чі колбасі. Доокола поставте опараджены березкы, жебы робили тїнь од сонця. Самособов, же поблизьку бы мав быти і вычап з пивом чі мінералками де бы ся такой дало як ся гварить загасити жажду по смачній похутьцї.

Прийшли ай кочовы комедіянты. Быв ту колоточ про дїтей, стрїльниця, де ся дало дашто за даякый поплаток із понуканых выставленых річі выстрїлити. Пресну мушку із стрїльбы зо вздуховкы требало мати, бо інакше то кінчіло без выгры.

Зачали приходити селяне, родакы, краяны і позваны гостї.

Културный дім ся помаленькы заповнёвав до послїднёго місця. Дакотры ай стояли. Важнїшы гостї мали стрічу на штоку у сельскій бібліотецї.

Славности отворила приговором і увітанём таёмничка селського містского уряду. Потім каждый з позваных мав дашто повісти, представити свою родину, свій нагляд на село, із котрого одыйшов до світа, де а як сучасно жыє, і што робить.

Помалы годину а пів тримала тота церемонія привітаня а поступно ся представлёвали родакы. Дакотры ту были із своїми женами чі наопак чоловіками, або і лем єднотливо. Могли сте собі выслухати доїмавы прибегы із їх жывота, як з них многы зачінали у сельскій школї, у котрій тогды по цїлый свій жывот учів сельскый леґендарный учітель Федор Кумічак.

– Даколи найголовнійшыми а найважливішшыми особами у селї были учітель, священик і биров. Треба особисто спомнянути а оддати честь такому учітелёви, якый безпохыбно пан Кумічак быв. Почас ёго учітелёваня у нашим селї, де він ай бывав, выховав многых школярїв, котры досягли высокошкольську освіту.

Можеме зато гордо повісти, же ай тоты, што ся ту днеська презентують, суть властно бывшы школярї, котрых він учів, котрым дав заклады до жывота, за што му правом патрить велике дякуєме.

Крокы многых вели до світа, векшых міст де выштудовали, а дакотры із них там остали. Їх родичі про них немали грошы ани лем на влак. Мусили ходити пішо до мищанкы до Меджілаборець. Така вера была гола правда, кедь єм ся многых із них звідовав.

Не забыли припомнянути, же у зимі требало до ташкы прибалити ай даякы клатикы дерев, жебы в школї несидїли у зими. Бо зимы в тых часох не были такы як днеска, але поряднї знали потрапити морозом, же аж за нохтї заходило, як знали повідати стары люде.

Натерпіло ся і находило пішо немало школярїв, головнї в зимі коли і снїгу было гойно. Знам добрї бо памятам, же даколи у нас быв кермеш на Михала а то уж у тім часі была туга зима не так як теперь. Памнятам як потїчок быв покрытый ледом, коли мій нянько выганяв худобу напоїти із водов на рінї до прорубі.

Вернийме ся але назад ку нашым родакам, якы помалы у селській бібліотецї закінчовали церемонію представлёваня і помалы зачали приходити до салы културного дому.

Ту бы ся за короткый час мав зачати културный проґрам. Каждый із покликаных родаків гледав своє означене місце, де бы мав сидїти, жебы у тїм быв даякый порядок і нетерпеливо чекав на зачаток выступлїня.

По куртім часі ся перед опону поставив председа сельского уряду, котрый перечітав куртый приговор о першій змінцї о нашім селї.

Было то цалком інтересне поданя головно о тім, як наше село пришло ку такій назві – Суков.

Даколи у давных добах ту угляре палили угля з дерева, а якраз тото дерево было барз ґузовите, таке, же мало велё ґузів-суків. Так удайно подля того взникла ай назва нашого села Суков.

(Выбране з Літературного конкурзу Марії Мальцовской, рік 2019.)

Script logo