25. 8. 2016: „Не таку Україну сьме чекали‟
В єдній бісїдї з моёв колеґынёв єм ся дізнав, же як поступав фронт і Червена армада зачала поступно высвободжовати теріторії од Німцїв, люди на Підкарпатю ся не знали дочекати, коли вже прийдуть „руськы“. Брали їх за своїх. Обіцяли собі од того, же конечно дістануть свободу, же вшытко буде так, як было перед войнов. Кідь пришли на то, же на теріторії освободженого Підкарпатя оперує НКВД і робить ся вшытко про то, жебы го овладнути, по войнї припоїти до Совєтьского союзу і завести твердый режім Сталіна, зачали скламаны бісїдовати, же „не такых руськых сьме чекали“. Ілузія з „руськых“ поминула барз скоро.
Кідь перед 25-ма роками выголосила на розвалинах Совєтьского союзу Україна свою незалежность, не думам, жебы з того жытелї Підкарпатя не мали досправдову радость. Не думам, же бы нововыникнуту Україну не хотїли брати за свою державу, жебы ся не надіяли, же теперь вже буде лїпше. Тадь о тім свідчіть і голосованя в референдумі з децембра 1991-го року. Значна векшына жытелїв той области, котры пришли голосовати, підкреслюю, же нелем Русинів, але вшыткых народностей, выразила в референдумі, же хотять належати до нововыникнутой державы. Кібы надію в нову державу не мали, бізовно бы голосованя скінчіло іншак. Вєдно з тым одголосовали, же хотять быти автономнов областёв Україны.
І ту зачала україньска еквілібрістіка з властныма законами. Покля то, же Закарпатьска область хоче быти в граніцях нововыникнутой Україны, Києв взяв до відома, автономію одіґноровав. І іґнорує єй 25 років. Злый сіґнал в одношіню ку своїм жытелям такой на зачатку. Втогды собі може жытелї Підкарпатя повіли, так як колись їх предкы: „Не таку Україну сьме чекали‟. Ілузія у многых, котры голосовали в референдумі, так само якбач поминула барз скоро.
Но лемже то не была єдина і послїдня україньска леґіслатівна еквілібрістіка. Покля Києв признав права народностным меншынам, котры ся на Українї ідентіфіковали, вєдно з тым собі выселектовав єдну єдину народностну меншыну, котрій права не признав. І котрій права не признавать доднесь. Русины, котры голосовали у референдумі за то, жебы было Підкарпатя частёв нововыникнутой Україны, бізовно голосовали так само з надіями, же конечно буде лїпше і про них. Же ся їм вернуть права, котры їм комуністічный режім рядженый з Москвы рокы одоперав. І втогды собі може многы, котры пришли голосовати зо своїма надіями повіли: „Не таку Україну сьме чекали‟. І в тім припаді ілузія поминула барз скоро.
Самособов, тото суть лем два з мозаікы выторгнуты образкы 25-ёх років єствованя Україны. Могли бы сьме продовжовати. Страта ілузій у жытелїв Україны, нелем русиньского походжіня, нажаль, пришла скорше ці пізнїше в многых припадах. Істо многы не чекали, же Україна буде робити з Бандеры народного героя, же буде прославляти УПА, же скінчіть за граніцёв Европы, же ся держава розкраде, же в ній будуть законы платити коли як і кому як, же буде боёвати з бідов… Лемже вернийме ся к Русинам.
Русины в каждій державі, в котрій жыють, суть мірныма і законопослушныма жытелями, котры не діють проти своёй державы, котры творять тоту державу і вартости в ній. В своїх державах мають свою отчізну, котру люблять. У своїх державах здобыли свої права, і тоты їм давають чутя, же не суть жытелями другой катеґорії. Тоты права їм дозволяють розвивати свою културу, свій язык, свої школы, в дакотрых державах і свої властны народностны самосправы. І тото вшытко довєдна їм давать чутя, же в тых державах суть дома, у властнім, так як і жытелї маёрітного народа або іншых народностей.
Жычу 25-річній Українї, жебы конечно в такім „дорослім віку“ нашла смілость і направила хыбы, котры зробила в минулости і робить доднесь односно Русинів, а не втікала од тых проблемів як мала дїтина. Жебы ся збыла хворого націоналізму, жебы не продовжовала в політіцї Совєтьского союзу, котрого сімболы сама посылать на своїй теріторії до минулости. Жычу їй то зато, жебы і Русины на Українї могли ся наповно тїшыти своїй державі, жебы ся на мусили чути жытелями другой катеґорії, жебы могли мати тото чутя, же ту сьме дома зо вшыткым, што ку тому належыть. І жебы собі не мусили довкола повторяти, же не таку Україну чекали.
Петро МЕДВІДЬ
