7. 11. 2020: Малый історічный луксус на книжнім рынку

Іщі горяча і новотов пахняча дістала ся нам до рук книжка, котрой выдавателём є Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска (ЗІРС). Іде о Малу історію Русинів (Malé dejiny Rusínov) од єдного із найвызначнїшых сучасных русиньскых науковцїв, ренесанчого чоловіка што до знань і одбормного діятельства – проф. ПгДр. Івана Попа, др. н.

Хоць книжка не є новотов на словацькім книжнім рынку, новоты предцї лем дакус приносить. Малу історію Русинів вже ЗІРС выдало у 2010-ім роцї, єднако як теперь перед списованём людей. Теперь вышла в новім, а то барз якостнім дізайнї.

Сумарізація і одбуряня міфів

„Моноґрафія сумарізачного характеру Мала історія Русинів представлює резултатівну роботу о історії Русинів в перерізї історії того малого середнёевропского народа. Карпатьскы Русины належать ґеополітічно і ґеоґрафічно до централной Европы, до їй найвыходнїшой части, котра ся вже дотулять помыселной історічно-цівілізачной чары роздїлюючой світ на западный – світ латиньской културы, і выходный – світ ортодоксный, світ візантійской културы,“ пише ся в анотації книжкы Івана Попа.

Як далше мож дочітати ся о новій публікації, історіёв карпатьскых Русинів заподівала ся нелем русиньска історіоґрафія, але і мадярьска, австрійска, російска, словацька, совєтьска і україньска.

„Роздумы мадярьскых, австрійскых, чеськых і словацькых історіків о тім, же Русины суть частёв середнёевропской історії, суть лоґічны. На другім боцї днешня белетрізована, надміру сполітізована і націоналістічна україньска історіоґрафія не признавать Русинів як самобытный народ, ани окремость їх історії.“

ЗІРС вырїшыло выдати книжку єднако як перед десятёма роками перед списованём людей, котре теперь одбуде ся на Словакії у фебруарї і марцї 2021-го року. Выдаватель тым слїдує якраз перед списованём розшырити інформованость о Русинах, як меджі самыма Русинами, так і меджі маёрітов. А нелем то.

„Выдати книжку мы вырїшыли зо заміром презентовати уцїленый і обєктівный погляд на історію малого середнёевропского народа – карпатьскых Русинів, і з оглядом на проблематіку сьме мали за потрібне, жебы публікація на єднім боцї выповняла вакуум в мало пробаданій і публікованій темі, а на другім боцї, жебы буряла романтічны міфы о історії Русинів,“ пише за выдавателя председа ЗІРС Ян Липиньскый.

Книжка приносить основны факты о історії Русинів од правіку – кедь бісїдуєме о теріторії, на котрій днесь жыють Русины, аж по судьбу того народа в Европі по Другій світовій войнї.

Мала, но луксусна

Як уж сьме споминали, книжка не є новым текстом, а якраз текст сам о собі належыть меджі тото найлїпше, што з русиньской історіоґрафії мож на книжнім рынку дістати. Але нове выданя приносить про любителів книжок і бонус.

Тым є ґрафічна обробка перевыданой публікації Івана Попа. Выдаватель зволив шыківный до рукы, малый формат, а наперек тому, же книжка має понад 230 сторінок, выбратый якостный папірь не робить книжку ани грубов, ани тяжков. Хоснованы суть так само на око добрї ся чітаючі і шумны шрифты, текст є елеґантно перерываный образковов документаціёв, котра має так само высоку якость.

Обкладка книжкы, на котрій є на стрїберній фолії втиснутый медвідь – сімбол з русиньского ербу, є уж лем потверджінём того, же ґрафіка публікації была роблена на высокій уровни і в модернім штілї, што не відїти часто при публікаціях на тему Русинів.

Книжка є зато добра нелем як „обовязковый“ елемент бібліотекы каждого Русина, но і як шумный, луксусом пахнячій, навеце хосенный подарунок про близкых. Може якраз тота книжка поможе многым розпамятати ся на своє русиньске походжіня, а они пак на то не забудуть ани при списованю людей у 2021-ім роцї.

Петро МЕДВІДЬ, лем.фм, жрідло фотоґрафії: rusyn.sk, языкова управа: ред. АРК в СР.