8. 7. 2021: Бадачка народной культуры Карпат нагороджена

Мария Бриляк-Залуска з нагородом ім. Оскара Кольберґа

Етноґрафка з Округового Музею в Новым Санчы Мария Бриляк-Залуска остала тогорічном лавреатком нагороды ім. Оскара Кольберґа. Премія признавана є за заслугы для народной культуры. М. Бриляк-Залуска своі заінтересуваня зосередила на Лемковині.

Вручыня нагорід прошло на Королівскым Замку в Варшаві 1. липця/юлия. Мария Бриляк-Залуска была выріжнена в катеґориі «Наукова, документацийна діяльніст, анімация і популяризация народной культуры».

Етноґрафка, фольклористка, авторка публикаций

Лавреатка преміі ім. Кольберґа, Мария Бриляк-Залуска, вродила ся в 1943 р. во Львові. По войні, по вандрівці през ріжны міста Польщы, родина замешкала в Люблині. Там в 1961 р. Мария Бриляк зачала студиювати на Університеті ім. Мариі Кюрі-Склодовской в Катедрі Етноґрафіі і Етнолоґіі кєруваній проф. Романом Райнфусом. Катедра вела інтенсивны тереновы баданя, в котры, іщы як студентка, Мария Бриляк міцно ся заанґажувала. В тамтым часі жыло іщы поколіня, котре памятало жытя ХІХ-вічного села, його культуру, звыкы, фольклор.

Мария Бриляк, кєрувана проф. Райнфусом, зосередила своі заінтересуваня на Лемковині. Підняла досліджыня над мазярством в селі Лося, звінчены маґістерском роботом, а пізнійше всестранні представляючом тоту тему публикацийом, котра доднес становит найважнійше джерело інформаций з обшыри лемківского мазярства. То книжка пн. Мазярскє село Лося, яка печатана была в 1983 р. выдавництвом Ossolineum. Окрем мазярства на студиях занимала ся тіж м.ін. темами з обшыри народной духовой культуры.

Од вельох років є кєрівничком Сандецкого Етноґрафічного Парку, котрый спілтворила, а тіж і была авторком концепций його аранжациі. Спілпрацує з локальныма осередками культуры та реґіональныма стоваришынями в ґорлицкым, сандецкым і ліманівскым повітах, будучы м.ін. консультантком, юрорком фольклористичных переглядів ци прелеґентком з выкладами тыкаючыма етноґрафіі Карпат.

Альбом з лемківскым облечыньом

Мария Бриляк-Залуска єст авторком чысленных дописів і публикаций про народну культуру, м.ін.: «Maziarska wieś Łosie» (1983), «Do cerkwi, do miasta, na tańce. Tradycyjny strój łemkowski – rusińskich górali karpackich» (2002), «Dawna Sądecczyzna – Łemkowie» (2010), та спілавторком книжок: «O kulturze ludowej Lachów Sądeckich» (2004), «Strój Lachów Sądeckich» (2004), «Kolory Nadpopradzia – Regionalizm w Piwnicznej» (2011), «Tańce i pieśni Pogórzan» (2014), «Nastroje Małopolski» – альбом печатаный вєдно з Пьотром Дроздзіком в 2016 р. Окрем того публикувала в чысленных часописах, річниках ци альманахах.

В 2020 р. зредаґувала і спілтворила 10 томів моноґрафіі «Краковякы, Ляхы, Ґуралі – облечыня малопольского села», выдавцьом которй є Малопольскій Центр Культуры Сокіл в Новым Санчы. Серед томів находит ся і тот, долгожданый, о лемківскым облечыню, автором котрого єст Юрий Стариньскій.

За свій доробок была нагороджена м.ін. в 2012 р. Срібрным Медальом Заслуженый Культурі «Gloria Artis» ци в 2015 р. угонорувана Нагородом Малопольского Воєвідства ім. Р. Райнфуса за ціліст діяльности в обшыри охороны локальной культуровой достоменности.

Наталія МАЛЕЦКА-НОВАК, ЛЕМ.фм

(Публікуєме в оріґіналї – лемківскім варіантї русиньского языка.)