9. 2. 2018: Пряшівска културна комісія занимала ся Русинами

8-го фебруара 2018-го року проходило засїданя Комісії про културу, народностны меншыны і загранічны контакты міста Пряшів. На засíіданя быв запрошеный і Петро Медвідь як член презідії Округлого стола Русинів Словенська.

 

Членове комісії были познакомлены обще з діятельством Округлого стола Русинів Словеньска і з тым, же Русины беруть Пряшів за свій історічный културный центер, в котрім і днесь діють вшыткы професіоналны русиньскы інштітуції на Словакії – Театер Александра Духновіча, Піддукляньскый умелецькый людовый субор, Інштітут русиньского языка і културы Пряшівской універзіты і Словацькый народный музей – Музей русиньской културы.

 

Діялность орґанізацій

 

Комісія інтересовала ся о то, яку културну діялность, окрем професіоналных інштітуцій в Пряшові, роблять русиньскы обчаньскы здружіня, ці іншы непрофесіоналны орґанізації. Так само быв положеный із боку членів комісії ворпос, як знають при орґанізованю тых подій помочі.

 

Членове были інформованы о трёх найвызначнїшых подіях, котры на тот рік на теріторії міста Пряшів Русины планують. Тыма подіями суть 19-ый річник Духновічового Пряшова – цїлословацького конкурзу в декламації русиньской поезії, прозы, народного росповіданя, малых сценічных форм і властной творчости, дале святочный проґрам ку Дню Русинів Словакії, котрый ся святкує 12-го юна, обидві події в режії Русиньской оброды на Словенську, і меджінародна наукова конференція із нагоды сторічніцї выникнутя 1-ой Чехословацькой републікы – сполочной державы Чехів, Словаків і Русинів, котру в рамках Округлого стола Русинів Словеньска буде орґанізовати Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска.

 

Представитель русиньской платфотмы звернув увагу на то, же Русины очекують як моралну підтримку тых подій, котру може місто вказати участёв своїх представителїв на подіях, так і підтримку в рамках медіалной пропаґації. Членове културной комісії приобіцяли, же о тых подіях будуть інформовати посередництвом своїх інформачных каналів – офіціалного вебсайту міста, друкованого културного місячника, котрый по роцї перервы знова зачінать выходити, ці різных містьскых фанпейджів на сітї Facebook.

 

Безодкладный проблем – памятник Духновіча

 

Медвідь звернув увагу членів містьской културной комісії і на довгодобо нерїшеный безодкладный проблем рештаврованя памятника Александра Духновіча, котрый стоїть в Пряшові. Припомянув, же іде о єден із мала існуючіх, лем трёх на теріторії Словакії, сохраненых творів Олены Мондіч. Памятник є зато  цїнный нелем про Русинів, кідьже іде о памятник найвекшого народного будителя, но є цїнным із погляду історії міста і уменя. Місто Пряшів, котрого памятник є маєтком, мусить проявити інтерес о рештаврованя того памятника, но дотеперь, наперек апелаціям русиньскых актівістів і орґанізацій, жаден крок про зачатя рештаврованя не были з боку міста зроблены.

 

Член комісії, єдночасно посланець Містьского заступительства, Растїслав Мохнацькый быв согласный з тым, же памятник треба зрештавровати. Подля нёго є тот памятник може тото найцїіннїше, што в рамках скулптур в Пряшові є. Так само підкреслив, же памятнику, котрый аж до будованя новой будовы Театру Йонаша Заборьского, быв в центрї міста, требало бы найти достойнїше місце, кідьже теперь є на берегу рікы Торісы, мімо історічного центра міста.

Далшый член – посланець Рудолф Дупкала, котрый є єдночасно і директором Шарішской ґалерії в Пряшові, повів, же тему рештаврованя одкрыє на найблизшім засїданю пряшівского Містьского заступительства з тым, же о професіоналне зрештаврованя памятника, котрый є выголошеный за Народну културну памятку, бы ся могли постарати робітници ґалерії і фінанції на то бы могло выдіїити само місто Пряшів без жаданя будьякых фінанцій із ґрантів. Дупкала видить місце Духновіча по зрештаврованю знова в центрї міста, о чім буде мусити пересвідчіти одповідны містьскы орґаны.

 

Членове комісії приобіцяли, же о далшых кроках в тій справі будуть інформовати представителїв Округлого стола Русинів Словеньска.

 

П. М.