9. 9. 2021: Першым лавреатом премії Pro Arte Ruthenorum став Володимір Микита

Володимір Микита быв од зачатку 1990-ых років актівным і в русиньскім русї на Підкарпатю.

Як інформовав нашу редакцію Андрій Манайло, першым лавреатом Народной премії за русиньске уменя імени Івана Манайла Pro Arte Ruthenorum став Володимір Микита.

На лавреата Микиту пропоновав Фонд підпоры гуманітного розвоя імени Федора Манайла. Володимір Микита є членом Союзу малярів Україны, Народным художником Україны, академіком Академії Уменя Україны і єдным із представителїв підкарпатьской малярьской школы. Тот рік одсвятковав 90 років.

Премію Pro Arte Ruthenorum вже передали

Світовый конґрес Русинів вєдно із Русиньскым нароной самосправа міста Вац в Мадярьску на засїданю XV. Світового конґресу Русинів, котрый проходив у юли 2019-го року в Любовняньскых Купелях, засновали Народну премію за русиньске уменя імени Івана Манайла Pro Arte Ruthenorum.

„Кандідатура Володиміра Микиты є єднозначнов. Особность, жывотне і творче кредо у повній мірї одповідають крітеріям лавреата,“ пишуть основателї премії.

Позад пандемії премію лавреатови передали в Ужгородї 27-го авґуста 2021-го року. За Світовый конґрес Русинів і Русиньску народну самосправу міста Вац премію передала председкыня Фонду підпоры гуманітного розвоя імени Федора Манайла Вікторя Манайло-Приходько.

Премія Pro Arte Ruthenorum складать ся з ґравірованого кріштальового погара з портретом Івана Манайла, діплому і фінанчной підпоры творчого дїятельства на суму 200 000 форінтів у формі цертіфікату на купованя художных матеріалів.

„Дуже мі мило за таку высоку оцїнку. Я все ся змагав у своїх творах указати правдивый жывот Русинів, їх світлу душу, псіхолоґію, скромность, міролюбнбость, богатство їх матеріалного і духовного світа. У тім я продовжовав традіції Федора Манайла, котрый у свій час быв моїм наставником, учителём, указав мі, як у творчости треба служыти своїй землї, своїм краянам, відїти велике у малому, отваряти сутность предметів, быти правдивым,“ повів Микита при перевзятю премії.

Володимір Микита

Волимир Микита (р. 1931) учів ся свому кумшту під веджінём Йосифа Бокшая, Адалберта Ерделія ці Федора Манайла і є досправдовым наслїдником традіцій меджівойновой підкарпатьской малярьской школы.

Має успіх як портретіста, автор жанровых сцен, пейзажів і закутин країны. Творчу зрілость досягнув у 1960-ых роках, коли в ёго творчости появили ся главны штири темы: псіхолоґічный портрет, благородна сільска робота, філозофічный пейзаж і еколоґічный протест.

Етаповым став у творчости Микиты образ Ягнятко із 1969-го року. Од того часу на полотнах Микиты появлюють ся міцны селяньскы поставы, котры він наповнює внутрішнїм дінамізмом творїня. Тыма образами Микита преставив умелецькым кругам совєтьской Україны новый приступ до трактованя тем традічного сільского жывота.

Ґалерію портретів Володиміра Микиты одкрывать лірічне полотно Моя мамка із 1967-го року, по котрім зробив дакілько портретів сучасників як Художник Манайло, Художик Контратовіч ці Хірурґ Фединець. Портрет Манайла поставив Микиту на переднє місце серед выдатных майстрів сучасного філозофічного портрету.

Пейзажы Микиты суть так само незвычайныма. Найдеме в них дінамічне зображіня карпатьскых гір, протест проти насилства чоловіка односно землї, а так само протест проти бездуховности сучасной сполочности.

Володимір Микита мав і вызначну роль в културнім жывотї Підкарпатя остатнїх років совєтьского режіму і періоду незалежной Україны.

За свої умелецькы досягненя быв удостоєный названями Народного художника Україны, члена корешпондента і академіка Академії умень Україны а так само став у 2001-ім роцї лавреатом Премії за вызначне дїло про русиньскыхй народ од філантропа Штефана Чепы. І то зато, бо він так само мав вызначну роль в русиньскім народнім возроджіню на Підкарпатю.

За ініціатівов Володиміра Микиты в роках 1989 – 1990 в Ужгородї было засноване Общество Русинів. Окрем того, быв участником дакількох Світовых конґресів Русинів, котры проходили у бывшій Югославії, на Словакії, у Чеську. Почас 5-го Світового конґресу Русинів, котрый проходив у 1999-ім роцї, орґанізовав Володимір Микита ретроспектівну выставку русиньского уменя.

„Гордый єм, же-м Русин, і страшно люблю свій народ. Желаю премії імени Івана Манайла одкрывати новы мена достойных сынів русиньского народа. Няй тота премія буде на хосен зміцнїня і розвоя русиньской културы навсе,” говорить лавреат.

Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм, ґрафічна і языкова управа: ред. АРК в СР