1. 4. 2022: Доцінили Лемківску Едукацийну Загороду в Ґладышові!
3. марця 2022 р. проходило торжественне вручаня нагорід Заряду Малопольского Воєвідства в обшыри захованя і охороны локальной достоменности, реґіональной спадковины та опікы над памятниками деревяной архітектуры признаных за рокы 2020 і 2021. Серед доцінеых нашли ся Данута і Ваньо Дзюбины (на фото в центрі) основателі і властителі Лемківской Едукацийной Загороды в Ґладышові.
Подія вручаня нагорід і выріжнінь одбыла ся в Надвісляньскым Етноґрафічным Парку в Выґєлзові і Замку Липовец. Символичны чекы і почестны грамоты вручали Івона Ґібас (на фото справа) з заряду воєвідства та радный Рафал Косовскій (на фото злїва)
Роздали нагороды ім. Корнецкого, Оркана, Райнфуса
Вчас стрічы проходило одзначыня осіб і інституций доціненых в рамках аж трьох ріжных нагорід Заряду Малопольского Воєвідства, а то: ім. Марияна Корнецкого за выдатны осягніня в обшыри охороны і опікы над памятниками деревяной архітектуры, ім. Владислава Оркана за пропаґуваня ідеі реґіонализму та выдатны осягніня в обшыри артистичной і культурной діяльности локальных спільнот Малопольщы та ім. Романа Райнфуса за выдатны і особливы осягніня в обшыри захованя локальной культуровой достоменности в Малопольщы.
Як раз то в тій послідній обшыри активні діют Данута і Ваньо Дзюбины, якы ведут Лемківску Едукацийну Загороду в Ґладышові, і за сесу діяльніст доцінил іх Заряд Малопольского Воєвідства.
За пропаґуваня і охорону лемківской спадковины
Як можеме чытати з поясніня капітулы, выріжніня для Дануты і Ваня Дзюбинів признали в «узнаню за взірцьову реконструкцию традицийной лемківской загороды в Ґладышові і створіня незвычайного місця, де істория, традиция і культура Лемків взаімно ся дополнюют, а завдякы веденій едукацийній діяльности жыют в серцях молодых поколінь».
Капітула пояснила тіж, што Дзюбины вєдно і своім коштом зреконструували в Ґладышові традицийну лемківску загороду. «Сохранили од знищыня і помістили на обшыри загороды: столітній мешкально-ґаздівскій будинок – лемківску хыжу, шпіхлірі, таранову оліярню, два вітраковы млины, кєрат, студню з журавльом» – чытаме.
Не менше важным є, што обєкты выпосажены сут в давне ґратя і нарядя, котре властителі роками громадили, і котры то елементы сут жыво хоснуваны вчас веденых гын занять і варштатів. Є то примета, котра рішучо одріжнят ґладышівску Загороду од вшыткых інчых музейных і скансеновых єдиниц, в котрых аж і боронит ся дотыкати експонаты.
Жебы вчыти і плекати своє
Данута і Ваньо Дзюбины не лем створили Загороду, але і покликали до жытя в 2016 році Фундацию Лемківска Загорода, жебы промувати і хоронити культурову дідовизну Лемковины. В рамках діяльности фундациі орґанізуют розмаіты варштаты і прелекциі, з котрых мож ся дознати, як выглядало жытя на лемківскым селі перед выселінями.
Найважнійшом приметом варштатів є, што каждый з участників має досправды можливіст молотити ціпами, кєратом, крутити кычкы, повересла, стругати ґонты, прясти, робити лжыці, печы хліб, адзимку, робити сыр, масло в боденці і вельо, вельо інчого.
Актуальні Фундация реализує проєкт пн. «Як ся 100 років тому жыло на Лемковині – варштаты» фінансуваный Міністром Внутрішніх Справ і Адміністрациі. Тема занять обнимат: писанкы, чачка, обробку зерна і млинарство, лен і його схоснуваня наштоден, робліня ґонтів і лжыц та рыхтуваня ідла. Варштаты напрявлены сут головні на 10-особовы ґрупы діти і молодежы, в терміні од 15. марця до 30. листопада/новембра тр.
Наталія МАЛЕЦКА-НОВАК, ЛЕМ.фм.
(Публікуєме в оріґіналї – лемківскім варіантї русиньского языка.)
