11. 11. 2023: Рождественна коляда Дікенса уж і по русиньскы
Орґанізація молоды.Русины занимать ся різныма актівностями. В остатнїм часї меджі них належыть і выдаваня світовой літературы в русиньскім перекладї.
У 2021-ім роцї орґанізація выдала першый раз по русиньскы приповідкы якбач найславнїшого приповідкаря Ганса Хрістіана Андересена. Теперь на русиньскых рынок приходить не менше познатый автор і ёго славный твор. В тых днях з друку вышла книга Чарлса Дікенса Рождественна коляда. Переклад із словацькой верзії робила Анна Кузмякова, текст пак быв едітованый і на основі анґліцького оріґіналу.
Лакомець Скрудж
Главным героём новелы Рождественна коляда є пан Скрудж. Лакомець, котрого тверде сердце не стане мягшым ани на Рождество, яке абосолутно не любить і має за дурачіну. Не любить властно ніч і никого. Но неочекована навщіва го острашыть і вшытко змінить.
Скруджа навщівить Марлі, ёго давный обходный партнер, на чім бы не было ніч чудне, кебы Марлі не быв давно мертвый. А нелем дух Марлія, але і далшы духове прийдуть Скруджа посмотрити, а єдночасно му вказати штось, што чоловік звычайно не видить.
Святый вечур ся ближыть а чітатель вєдно з каждов сторінков новелы штораз веце чекать одповідь на звіданя: Переоцінить Скрудж свій дотеперішній жывот, або буде далше чоловіком з твердым сердцьом, без куска чувств і любви до людей?
Новела, што змінила світ
Новела Рождественна коляда, котру написав Чарлс Дікенс, належыть до літературы, котра традічно чітать ся перед Рождественныма святами, главно в анґлофонных країнах. Книга по своїм выданю такой стала бестселлером.
„Дікенсови ся нёв подарило змінити погляд на Рождественны свята. Дотогды у Великій Брітанії лем высша і середня сполоченьска класа святковала Рождественны свята під шумнї окрашленов ялічков, вечеряла печену пульку і давала собі подарункы,“ пише в спередслові Лідія Будаёва, членка орґанізації молоды.Русины, котра як едіторка приготовила выданя Дікенса, як і попереднього Андерсена.
„Велё людей трапили екзекуції, довгы, недостаток їдла, жыли в розпадаючіх ся хыжах. У Великій Брітанії быв великый роздїл меджі бідныма і богатыма. Дікенс мав візію, же кебы богатшы люде дашто подаровали бідным, та бы каждый з них пережыв холем Рождество Хрістово повне милосердя.“
Вдяка новелі Рождественна коляда зачали выникати харітатівны i доброчінны общества нелем в Анґлії, но і в Северній Америцї. Значіть, новела, котра теперь дістане ся і до рук русиньского чітателя, записала ся до історії і як якыйсь соціалный маніфест, котрый пак мав ефект у реалных чінах.
Дікенс сам походив з родины, котрой отець дістав ся до арешту, бо мав довгы, а так і сам автор спознав біду, роботу у фабрицї, різны соціалны ґрупы, злодіїв і жобраків. Зато не чудо, же Рождественна коляда была написана так, же рушыла із сердцями втогдышніх чітателїв, а є актуална доднесь.
Дзеркалове выданя
Русиньске выданя новелы Рождественна коляда єднако як і приповідкы Андерсена выходить дзеркалово. Значіть, русиньскый текст мож чітати в кодіфікованій ґрафічній сістемі – азбуков, але і латиніков, што є выгодне про тых, котры хотять чітати по русиньскы, но не научіли ся азбуку.
О красны ілустрації, котры збогачують книжку, постарав ся знова Ян Курінець, котрый ілустровав і Андерсена. Понад 160-сторінкова публікація із твердов повнофаребнов окладков так може быти шумным подарунком якраз ку Рождественным святам уж тот рік.
Але нелем шумным подарунком є дана публікація. В сітуації, коли маєме веце поезії од русиньскых авторів як прозы, є каждый переклад прозы світовой літературы до русиньского языка цїнным вкладом до розвитку нашого языка і літературы.
Рождественна коляда вышла в тіражі 400 фалатків, і выданя было підпорене Фондом на підпору културы народностных меншын.
Де мож купити?
Покля бы сьте мали інтерес, книгу Чарсл Дікенс: Рождественна коляда мож теперь купити на електронічній адресї prypovidky.mr@rusyny.org, но в близкім часї буде доступна і в інтернетовім склепі порталу lem.fm (Польща), а так само в інтернетовім склепі rusynshop.sk (Словакія, і далшы державы).
Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм, языкова і ґрафічна управа: АРК в СР.
