11. 3. 2024: 100 років автокефалиі ПАПЦ

Упамятніня будут проходити так на центральным, як і локальным (в поєдных парохіях) рівни.

По посліднім засіданю Собору Єпископів Польской Автокефальной Православной Церкви, до публичной відомости подано проґрам святкувань 100. річниці отриманя польском православном церквом автокефалиі.

Владыкы рішыли, што загальноцерковны святкуваня одбудут ся 19. серпня/авґуста на Святій Горі Грабарці (в праздник Преображыня Господнього). Вчас подій возмут участ представникы польскых державных власти. Поломникы поставлят 100 крестів як знак благодарности од вірных.

Документ (томос) признаючый автокефалию православным жыючым на обшыри ІІ Польской Республикы был підписаный 13. листопада/новембра 1924 р. Прото тіж в сотну річницю тых подій в митрополитарным соборі св. Мариі Магдалины в Варшаві одбуде ся центральне богослужыя, в котрым участ возме президент Польской Республикы Анджей Дуда. В тот же ден одбуде ся тіж концерт церковной музикы на Королівскым Граді в Варшаві. 24. листопада/новембра літургічне завершыня святкувань буде в новопоставленій церкви Агія Софія в Варшаві.

Окрем того Собор рішыл, што в дни праздників єпископскых катедр, одповідньо в каждій з єпархій ПАПЦ мают быти одправляны специяльны богослужыня звязаны з ювілейом та одчытаня посланя Собору на 100. річницю автокефалиі. Додатково в каждій парохіі, в ден єй праздничого свята, так само мают быти одправляны благодарны богослужыня.

В рамках святкувань одбудут ся і дальшы товаришучы подіі – концерты, популярнонауковы сесиі і выставы. На памятку ювілею варшавска митрополия выпустила принагідный медаль, якій буде мож придбати вчас центральных богослужынь. В листопаді/новембрі Почта Польска выпустит почтовый значок посвяченый 100. річници незалежности ПАПЦ.

Православна церков в Польщы стараня о отриманя незалежности вела при спертю товдышніх польскых власти. Автокефалия была признана 13. листопада/новембра 1924 р. Константинопольскым Патріархатом. Московскій Патріархат, якій польскы землі признавал за свою канонічну обшыр, не признал той автокефалиі, як наданой – подля московскых церковных власти – з порушыньом канонічного права.

З огляду на факт, што масовы конверсиі (повороты) Лемків до православя проходили по 1926 р., новы православы громады (парохіі) на Лемковині были орґанізуваны уж в рамках помістной православной церкви на обшыри Польщы, до котрой приналежала обшыр Лемковины.

Автокефалия то статут помістной православной церкви, як самокєруваной, незалежной частины вселеньской православной Церкви. За етимолоґійом, словo дослівно означат «сам собі голова». Вшыткы автокефальны православны церкви зачыслены сут до списку – Диптиху.

Севериян КОСОВСКЫЙ, ЛЕМ.фм.

(Публікуєме в оріґіналї – лемківскім варіантї русиньского языка.)