12. 7. 32016: На міністерстві выникла робоча ґрупа про русиньске школство

Як інформовав офіціалный сайт Міністерства школства, наукы, баданя і шпорту Словацькой републікы, 11-го юла 2016-го року была в звязи з повнїнём Проґрамового выголошіня влады на 2016-ый рік створена на міністерстві робоча ґрупа, котра буде під веджінё штатного таёмника Петра Крайняка робити в области політікы народностных меншын. Першу стрічу одкрыв міністер школства Петер Плавчан.

 

Цілём робочой ґрупы є выроблїня Концепції розвитку навчаня русиньского языка і културы в матерьскых школах, основных школах і середнїх школах в Словацькій републіцї. „По тій стрїчі будуть слїдовати іщі далшы дві. На першій стрїчі сьме членам презентовали тринадцять тем, котры бы мали быти рїшены. Так само было спомянуто, жебы ся мала міджі русиньскыма педаґоґами вытворити даяка орґанізація подля прикладу Союзу мадярьскых педаґоґів на Словакії,“ повів про нашу редакцію штатный таёмник міністерства школства Петро Крайняк.

 

Членове говорили о основных проблемах

 

Першу стрїчу членове робочой ґрупы присвятили головно сполочному дефінованю основных проблемів у области навчаня русиньского языка, котрыма суть наприклад політіка учебників, недостаток школярїв, сполупраца зо зряджователями школ, мотівація і інформованость школярїв ку навчаню русиньского языка. Говорило ся так само о можливостях рекваліфікації учітелїв російского або україньского языків на навчаня русиньского языка, доповнив Крайняк.

Председом робочой ґрупы ся став Мґр. Марек Ґай, далшыма челнами суть – доц. ПгДр. Анна Плїшкова, ПгД., (Пряшівска універзіта), ПгДр. Люба Кралёва (ОЗ Колысочка), Мґр. Мілош Стрончек (Церьковна ОШ св. Юрія у Свіднику), ПаедДр. Марцела Рунянінова (ОШ Кална Розтока), Мґр. Моніка Сірікова (ОШ Чабины), Мґр. Івета Мелнічакова (ОШ Коменьского в Міджілабірцях), ПгДр. Кветослава Копорова, ПгД., (Пряшівска Універзіта), Мґр. Анна Кузмякова (Русиньска оброда на Словеньску), Мґр. Владиміра Палфіёва і ПгДр. Анна Бемерова (Оддїлїня школства Пряшівского самосправного краю).

 

„Люди до робочой ґрупы были покликаны прямо міністерством. Суть то люди, котры ся даякым способом актівізують в русиньскім школстві. Суть то або учітелї, котры учать русиньскый язык довгодобо, або суть то люди як я або пані Копорова, котры правда робиме у высокім школстві, но даякым способом сьме од зачатків были коло того школства, або ся актівізовали і про комунікацію зо школами, зряджователями школ і знаємє, якы суть основны проблемы нашых школ. Так само суть в ґрупі і представителї Пряшівского самосправного краю,“ повіла про редакцію Анна Плїшкова, директорка Інштітуту русиньского языка і културы Пряшівской універзіты в Пряшові, котра є так само у нововыникнутій робочій ґрупі.

 

Концепція є вже давно

 

„На стрічу єм принесла концепції, котры вже были приготовлены і схвалены в роцї 1996,“ доповнила Анна Плїшкова. Втогды была концепція так само схвалена на міністерстві школства.

 

„Концепції на навчаня русиньского языка суть зроблены, акурат ся не реалізовали. Хыбыть орґан, котрый бы із боку державы контролёвав реалізацію той концепції, і котрый бы санкціоновав і напрямовав тоту роботу. О проблематіцї недостатку такого контрольного орґану єм мала і реферат на послїднїм языковім конґресї під назвов Русиньскый язык в школстві в контекстї Европской харты на охрану рeґіоналных або меншыновых языків. Так само комітет експертів у каждій періодічній справі неєствованя такого контрольного орґану крітізує односно Словацькой републікы. Покля не буде ініціатіва од державы, жебы сам властно дозерав над повнінё той концепції, так концепція знова буде лем даякый список, котрый ся заложыть до архіву,“ продовжовала Плїшкова.

 

Слідуюча стрїча робочой ґрупы є напланована на другу половину септембра. Стріча бы мала проходити в Пряшові.

 

Жрідло фотоґрафії: www.minedu.sk

 

Петро МЕДВІДЬ