12. 9. 2023: Переклад історічной публікації о угорьскых Русинах меджі найлїпшыма книгами ПСК
У віторок, 12-го септембра 2023-го року, одбыло ся в просторах Крайской бібліотекы Павла Орсаґа Гвєздослава в Пряшові святочне выголошіня резултатів 6-го рочника чітательского конкурзу Книга рока ПСК 2022.
Нагороды книжковым публікаціям повязаным з Пряшівскым самосправным краём (ПСК) были удїлены на основі оцїнкы одборной літературной журї в штирёх катеґоріях – Белетрія про дїти і молодеж, Белетрія про дорослых, Научна література і Популарно-научна література.
В окремых катеґоріях так само были выголошены резултаты подля голосованя чітателїв, котры свій голос могли фаворітови дати посередництвом інтернетового формуларя.
Меджі нагородженыма за оцїнков фаховой журї тот рік знайшла ся і публікація Орест Сабов – О угорьскых Русах (Русины) в перекладї і історічнім коментарї, якой едітортами суть Лідія Будаёва, Петер Будай і Петер Шворц. Книга здобыла друге місце в катеґорії Научна література. Нагороду перевзяв Марек Гребік, председа орґанізації молоды.Русины.
Публікація вышла в словацькім языку у выдавництві Universum у 2022-ім роцї, была резултатом сполупраці з орґанізаціёв молоды.Русины, котра на проєкт дістала підпору з Фонду на підпору културы народностных меншын.
Цїнна історічна публікація
Нагороджена публікація є перекладом книгы A magyar oroszokról (Ruthének) з пера русиньского інтелектуала, міністерьского урядника з часів Австро-угорьской монархії Др. Ореста Сабова. Оріґнал вышов у 1913-ім роцї.
Сабов, котрый походив із мадярьско-русиньской родины, просаджовав поступну мадярьску асімілацію Русинів. Дїло, котре вышло як першый том едіції Народностна бібліотека, мало задачу приближыти натурел, фолклор, як і втогды актуалны проблемы Русинів.
Ял пишуть едіторы у вступнім слові, то властно компілація робот реномованых угорьскых історіків, народописателїв, новинарів, но наперек тому є важным жрідлом познаня стану русиньского народа перед Першов світовов войнов.
Едіція Сабова продовжовала томами о далшых народностях, котры жыли в Угорьску – Словаках, карпатьскых Нїмцях, Румунах, Хорватах.
Вецерочна робота
Книга є резултатом вецерочной роботы. Переклад оріґіналу робив історік Петер Будай і закінчів го у 2020-ім роцї. В слїдуючім році професор Петер Шворц з Іншітуту історії Філозофічной факулты Пряшівской універзіты в Пряшові писав штудію пояснюючу історічный контекст і добовы реалії, а єдночасно пояснив односины Марядів ку Русинам.
Наконець у 2022-ім роцї ся книгу вдяка підпорі од фонду, але так само вдяка кампани на сайтї StartLab, подарило выдати.
Книга обсягує і ілустрації, котрыма суть выбраны знимкы од чеськых інтелектуалів, якы навщівили Підкарпатьску Русь як Амелія Кожмінова, Рудолф Гулка, Флоріян Заплетал, а так само фотоґрафії з Архіву Памяткового уряду Словацькой републікы.
„Книгу правника і публіцісты Ореста Сабова мож спринимати як реакцію на штораз горячішый народностный вопрос в Угорьску перед початком Великой войны,“ пише Петер Будай, котрый оріґіналный текст перекладав.
Потїшуючім фактом є, же нагороджена публікація є доднесь цїнным жрідлом про вшыткых, котры занимають ся о історію, реліґію, културу, господарьство, народопис ці народны звычаї Русинів і їх предків.
Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм, языкова і ґрафічна управа: АРК в СР.
