14. 11. 2023: В Абрановцях припомянули собі сто років од народжіня владыкы Йоана Гіркы

В суботу, 11-го новембра 2023-го року, в Абрановцях, Пряшівского окресу, припомянули собі сто років од народжіня владыкы Йоана Гіркы, семого пряшівского єпархы. В роднім селї владыкы одкрыли з той нагоды памятну таблу і бусту. Інфомровав о тім говорця Пряшівской архієпархії Михал Павлишиновіч.

З нагоды сторочніцї народжіня владыкы Йоана в містнім Храмі Рождества Пресвятой Богородіцї владыка Петро Руснак, апостольскый адміністратор Пряшівской ґрекокатолицькой архієпархії, одслужыв торжественну літурґію, котру вєдно з ним служыв кошіцькый римокатолицькый архієпіскоп-митрополіта а єдночасно председа Конференції єпіскопів Словакії Бернард Бобер, емерітный кошыцькый єпарха владыка Мілан Хаутур, і понад 40 священиків.

По закінчіню літурґії наперед участным приговорив ся отець Андрій Руснак, бывшый особный секретарь владыкы. Передседа Конфедерації політічных вязнів Словакії Петер Сандтнер у своїм приговорї высловив радость із той події, бо героїв темного комуністічного періоду не треба забывати. Вірючім припомянув, же владыка Йоан перейшов веце арештами, наприклад в Пряшові, Ілаві ці Кошіцях, но ани там не забыв, же є священиком і выконовав духовну службу меджі своїма сполувязнями.

Віцепріматор Пряшова Петро Крайняк оцїнив добры односины і добру сполупрацу меджі містом Пряшів і єпіскопскым урядом, кедь на єпіскопскім стілцї быв владыка Гірка.

„В днешнїм секуларізованім світії потребуєме особности, жебы вказовали напрям нашій молодежи. То быв і замір при осаджіню бусты отця єпіскопа Йоана Гіркы в серединї села, котра буде вшыткым ідучім коло нёй припоминати семого єпарху Пряшівской єпархії,“ повів у приговорі Крайняк.

По приговорах наслїдовало одкрытя памтяной таблы на фасадї містной церькви, котру посвятив владыка Мілан Хаутур, якый од владыкы Гіркы прияв єпіскопску хіротонію у 1992-ім році, і пять років быв помічным єпіскопом в Пряшові при єпархови Гіркови.

Участны пак ішли на гріб владыкы Йоана, де ся помолили панахіду, і літурґічнов процесіёв пак перешли до середины села, де была одкрыта буста бывшого пряшівского єпархы, котрой автором є скулптор Любомір Пурдеш.

Йоан Гірка

Владыка Йоан Гірка (16. 11. 1923 р. – 10. 4. 2014 р.) народив ся до рольницькой родины ґрекокатоликів у Абрановцях. Выштудовав Ґрекокатолицьку руську реалну ґімназію в Пряшові, пак приголосив ся до Духовной семінарії в Пряшові а владыка Павел Петро Ґойдіч го по штирёх роках штудій послав до Прагы, де здобыв абсолуторію з теолоґії у 1949-ім роцї. В тім самі роцї быв рукоположеный на священика.

В роцї 1950, по такзванім Пряшівскім соборї і зрушіню Ґрекококатолицькой церькви в Чехословакії з боку комуністічных властей, не перешов на православя, крыв ся і тайно выконовав службу душпастыря. Двараз быв у 1950-ых роках одсудженый на арешт, пак робив у дакілько цівілных професіях.

У 1968-ім роцї почас Пражской яри подарило ся обновити Ґрекокатолицьку церьков у Чехословакії, хоць з обмеджінями. В децембрї того самого року Папа римскый Павел VI. призначів Йоана Гірку за апостольского адміністратора Пряшівской єпархії з правами єпархіалного єпіскопа. Чехословацькы власти на тото дали поволїня аж в роцї 1969 з тым, же не доволили ёго выменованя за єпіскопа. Церьков рядив як ордінарій без єпіскопской хіротонії.

Аж по політічных змінах, в децембрї 1989-го року, Папа римскый Йоан Павел ІІ. выменовав Йоана Гірку за пряшівского єпарху. Єпіскопске рукоположіня прияв 17-го фебруара 1990-го року. В тій функції быв до децембра 2002-го року, коли став емерітом. В періодї, коли владыка Йоан Гірка быв пряшівскым єпархом, подарило ся наповно обновити Ґрекокатолицьку церьков, їй інштітуції, храмы. Церьков, котра по роках утиску могла ся слободно розвивати, пережывала першый розквіт.

Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм, языкова і ґрафічна управа: АРК в СР