14. 3. 2022: В Мадярьску будуть парламентны вольбы. Русины будуть выберати говорцю
Здобыти меншынового депутата не є просте.
Мадярьскый презідент Янош Адер выписав 11-го януара 2022-го року парламентны вольбы на 3-го апріля 2022-го року. Кампань перед вольбами зачала 12-го фебруара.
Проти владного блоку Fidesz-KDNP під веджінём сучасного премєра Віктора Орбана ся у вольбах поставить опозічне зґрупованя шестёх політічных партій з назвов В єдности за Мадярьско (Egységben Magyarországért), якого кандідатом на премєра є Петер Маркі-Зай.
Мадярьскы парламентны вольбы суть повязаны і з выберанём представителїв меншын. У змішаній сістемі волеб до Земского сейму мають меншыны право выбрати собі свого посланця або говорцю. Залежыть од того, кілько знають довєдна позберати голосів. Кандідатный список публіковало уж і Вседержавне русиньске самосправованя.
Меншыны в мадярьскім парламентї
Тринадцять народностных меншын має в Мадярьску в рамках парламентных волеб право выбрати собі і свого посланця. Но не є то таке просте, векшына меншын, включно Русинів, будуть знова мати лем говорцю.
Покля бы меншына хотїла мати посланця, кандідат бы мусив здобыти 20 – 25 тісяч голосів. Меншыны в Мадярьску много раз не мать ани тілько членів. Голосы при векшых меншынах дале розбивать і то, же 20 тісяч голосів мусить здобыти єден кандідат (список кандідатів). Покля меншына має веце списків, меджі котры ся роздїлять голосуючі, достаточну кількость голосів, жебы мати посланця, не подарить ся здобыти.
Не треба забывати ани на то, же чісло голосуючіх в меншыновых вольбах овпливнює і факт, же покля ся хтось зареґіструє, же хоче голосовати на народностных вольбах, уж не може голосовати в рамках цїлодержавного партійного списку. Значіть, будь голосуєте за представителя меншыны в парламентї, або за політічны партії.
Тото вшытко овпливнює резултат, же меншыны, хоць мадярьска леґіслатіва рахує з посланцями, не мають наконець з причіны малого чісла голосів посланця, але здобудуть холем говорцю. Говорця в мадярьскім парламентї має веце прав, лем не може голосовати. Но автоматічно стане членом народностного парламентного комітету, де уж і голосує.
Русины з десятьома кандідатами
Русины в Мадярьску не мають подля списованя із 2011-го року ани достаток людей, жебы могли выбрати собі посланця, кедьже ся їх приголосило втогды штось менше як 3 400. Значіть, знова будуть выберати собі говорцю, котрым у двох функчных періодах дотепрь (рр. 2014 – 2018 і 2018 – 2022) была Віра Ґіріц.
Ґіріц є родачка із Ужгорода, котра в Марярьску жыє од 1978-го року. Перед тым была довгы рокы і предсидательков Вседержавного русиньского самосправованя.
Список кандідатів до тогорочных волеб публіковало Вседежавне русиньске самосправованя 2-го марца, і має 10 кандідатів, што є о єдного веце, як штири токы тому. На першім місцї є знова Віра Ґіріц, за нёв з другого місця кандідує Віктор Крамаренко, котрый є председом Вседержавного русиньского самосправованя. Пак слідують далшы кандідаты, меджі котрыма є (за порядком списку) Янош Косняньскый, Олґа Сілцер-Ліковіч, Янош Соноцькый, Ґабор Варґа, Петер Гладинець, Йожеф Мудра, Базіл Мігаль Теленко і Сілард Поповіч.
Петро МЕДЕВІДЬ, ЛЕМ.фм. Ґрафічна і языкова управа: ред. АРК в СР. Жрідло фотоґрафії: hollandiaimagyarok.nl
