17. 12. 2021: МВСіА розділило грошы. Новы-стары проєкты лемківской меншыны

Міністерство Внутрішніх Справ і Адміністрациі розділило грошы на задачы реализуваны в 2022 році, котрых цілю є охорона, захованя і розвиток культуровой достоменности нацийональных і етнічных меншын. Знатя, што плянуют робити орґанізациі м.ін. в обшыри лемківской культуры. В середу, 15. грудня/децембра тр., прошло четверте засіданя Спільной Комісиі Уряду та Нацийональных і Етнічных Меншын (СКУтНіЕМ). Темом засіданя были м.ін. поділ дотаций на реализацию задач в 2022 році, а тіж проєкт осмого рапорту тыкаючого ситуациі нацийональных і етнічных меншын та реґіонального языка в Польщы.

Спілведучыма засіданя были: віцеміністер Блажей Побожый, якій репрезентувал страну польского уряду, та Григорий Куприянович репрезентуючый меншынову страну.

Веце горшы. Але ци досправды?

Підсекретар стану в МВСіА бесідувал про роботы, якы прошли над розділіньом дотаций на реализацию задач в 2022 році, котрых цілю є охорона, захованя і розвиток культуровой достоменности нацийональных і етнічных меншын. Звернул увагу, што вчас робіт Комісиі повело ся довести до звекшыня буджету на діяльніст для меншын о 2 млн зл порівнуючы до 2021 рока.

«Вельократні зголошували сте, што не старчат утримувати фінансуваня на тым самым рівни. Є мі особливі мило припомнути, што вслухуючы ся в Вашы голосы, тот постулят сме зреализували» – підкрислил віцеміністер, звертаючы ся до членів Комісиі.

Спомнена віцеміністром надвыжка грошів по части буде просто вырівнаньом інфляциі, котрой наслідства одчуват каждый з нас. Уж того рока звекшыня ся цін спричынило, што нелегко было змістити ся в буджеті плянуваным іщы в попереднім році (перед збільшыньом ся цін) при реализуваню Стоваришыньом «Руска Бурса» в Ґорлицях декляруваных подій.

Рапорт про ситуацию меншын і роботу ґрупы дс. едукациі

Вчас середового засіданя бесідували i про осмый рапорт тыкаючый ситуациі нацийональных і етнічных меншын та реґіонального языка в Польщы. СКУтНіЕМ дискутувала і про стан робочой ґрупы дс. едукациі. Цілю ґрупы є выпрацувати пропозициі змін в системовых задачах шкіл і освітовых єдиниц, котры дадут можливіст підтримувати почутя нацийональной, етнічной і языковой достоменности. Перед тыжньом, 9. грудня/децембра 2021 рока, проходило другє засіданя той ґрупы.

Інчыма підниманыма темами засіданя были іщы заложыня Державного Пляну Одбудовы та проєкт змін розпоряджыня Рады Міністрів з 7. мая тр. в справі тзв. інформацийного обовязку. Проєкт змін в розпоряджыню м.ін. прецизує принципы поміщаня інформаций в соспільных медиях підметами фінансуваныма або спілфінансуваныма з буджету державы.

Хто і што хоче робити на благо Лемків

Бенефіциєнтами дотаций презначеных на розвиток лемківской культуры є тота сама ґрупа орґанізаций, што за остатніх пару років.

Стоваришыня Лемків дальшый рік зможе орґанізувати Ватру на Чужыні, буде печатало двомісячник «Бесіда», зорґанізує ювілейну ХХХ Лемківску Творчу Осін, XXVIII Стрічы з Лемківском Культуром та XV Стрічы Трьох Поколінь і XI Бієнале. Окрем того Стоваришыня Лемків буде вело світлицю, діяльніст продолжати будут ансамблі Розтока, Ластівочка і Ластівчата (тому послідньому ансамбльови Стоваришыня печатат цедечко), орґанізация напечатат тіж «Лемківскій Річник» та збірку драм і малых сценічных форм Петра Мурянкы «Сонце сходит і заходит». Додатково Стоваришыню признали грошы, жебы зреализувати третю част фабулярного фільму про акцию «Вісла».

Лемківскій Ансамбль Пісні і Танця «Кычера» не буде нарікал на брак занять. Стоваришыню признали грошы на артистичну діяльніст ансамблю, на продолжаня діяльности працовні лемкознавчых бадань, закупліня антикваричных позиций до той же, на підпору орґанізациі XXV Медженародного Фольклорстичного Фестівалю «Світ під Кычером» та на камінярскы варштаты получены з ремонтом памятників на цмонтери в Лабовій. Стоваришыня печатат тіж книжку з листами выселенців до своіх родин в ЗША, Канаді і Уруґваю з років 1947-1948.

Підпору державы отримало так само Товариство для Розвитку Музею Лемківской Культуры на діяльніст той же інституциі, жебы купити выпосажыня до музею та зорґанізувати подію «Од Русаль до Яна», а Фундация Лемківска Загорода отримала грошы, жебы провести варштаты про тото, як давно жыло ся на Лемковині.

На діяльніст бібліотекы і діґітализацийной працовні підпору отримал Єпархіяльный Осередок Православной Культуры Елпіс, розсмотрюваный міністерством як дедикуваный лемківскій меншыні.

Што з дальшыма?

Обєднаня Лемків, якє явно выступує проти лемківскій меншыні, і тот рік достало підтримку од державы в рамках поділу грошів на задачы дедикуваны Лемкам. Дотациі признали на: лемківскы кєрмешы, стрічы з Лемковином, ХХІІ Лемківскій Єрусалим, XL Ватру та печатаня квартальника «Ватра».

Стоваришыня Лемко Тавер отримало дотацию, жебы пущати музику в інтернеті і робити фільмовы реляциі з імпрез. Підпору отримал так само музичный ансамбль діючый при Стоваришыню. Окрем того орґанізация достала грошы на поміщаня на ґамбокнижці фішок з лемківскыма словами і речынями, на пляншову гру, лемківскій онляйн, печатаня цедечка ансамблю Ре-Карпаты і співанок для наймолодшых.

Вышенка на торті

Свою діяльніст дальшый рік вело буде і Стоваришыня «Руска Бурса» в Ґорлицях. При підпорі державы поведе ся в 2022 році робити лемківскє радийо ЛЕМ.фм вєдно з інформацийным портальом, вести осередок культуры (штоденно одкрытый, з доступом до бібліотекы, музейной ізбы, діґітальной працовні), печатати чергове выданя «Річника Руской Бурсы» – єдиного меншынового наукового, пунктуваного выдавництва (публикация находит ся на списку пунктуваных часописів Міністра Едукациі і Наукы). Продолжаны будут діґітальны роботы над колекцийом архіву Тур-Тондос, свою діяльніст продолжал буде ансамбль Tерочка, якій в пляні має печатати цедечко з колядами, культове музичне выдавництво «Пісні і співанкы Петра Мурянкы» буде мало свою третю част. Додатково завдякы дотациі печатана буде кухарска книжка.

Наталія МАЛЕЦКА-НОВАК, ЛЕМ.фм. Фот. gov.pl

(Публікуєме в оріґіналї – лемківскім варіантї русиньского языка.)