17. 12. 2021: Одроджены з Республиком
Як інформує офіцияльный сайт Польской Автокефальной Православной Церкви, Клюб Любителів Лемковины завершыл проєкт під назвом «Одроджены разом з Республиком».
Діяня были ведены при спертю Осередка Православной Культуры Елпіс в Ґорлицях. Головном цілю задачы было глядати архівальны фотоґрафіі і документы, вказуючы процес одроджыня социяльно-реліґійного жытя Лемків по 1918 р., значыт по даті коли заєдно одродила ся Польска Республика. Є то і дата, коли на Лемковині проходили політичны процесы, чого результатом было возникніня Руской Народной Республикы Лемків.
Проєкт был дофінансуваный з середків Музею Істориі Польщы в Варшаві. Його цілю было не лем приближыти шыршій публиці мало знану історию одроджыня православных парохіяльных структур на Лемковині, але і вказати влияня Лемків на будуваня незалежной і демократичной державы, а єдночасно і влияня польской державы на плеканя православныма громадянами своіх реліґійно-культуровых традиций.
Рік 1918 то не лем возникніня новожытных республик (хоц бы функцийонуючых лем недолгій час), але так само і важны переміны як раз на Лемковині (а і шырше на вшыткых землях Карпатской Руси). Через час австрийского террору вчас І світовой войны, лемківска інтеліґенция была переслідувана, чого результатом были поневоліня в концетрацийным лаґрі в Талергофі і Терезині. То тіж час, коли на Лемковині зачал ся рух конферсий (поворотів) на православя, а самособом час, коли на Лемковині міцно зачал ся культ св. Максима Сандовича.
Зобраны в рамках проєкту фотоґрафіі і документы были здіґітализуваны, а знищены знимкы были цифрово оброблены. Як інформує Клюб Любителів Лемковины, зорґанізуваны были і меджепоколіньовы варштаты, якы пошырили історичне знаня участників та дозволили на селекцию і упорядкуваня зобраного фотоґрафічного материялу.
Наконец зорґанізувана была выстава і печатаный каталоґ зобраных знимок. Завдякы тым діяням, повело ся здокументувати найважнійшы подіі з істориі парохіяльных православных структу на Лемковині в періоді меджевойня.
Севериян КОСОВСКЫЙ, ЛЕМ.фм
(Публікуєме в оріґіналї – лемківскім варіантї русиньского языка.)
