21. 2. 2022: Міністерство културы: Материньскый язык має незаступну роль
Меджінародный день материньского языка святкує ся од року 2000.
21-ый фебруар каждый рік святкуєме як Меджінародный день материньского языка. Тот цїлосвітово знамый день выголосила 30-та Ґенерална конференція Орґанізації споєных народів про выхову, науку і културу (UNESCO) в новембрї 1999-го року.
Меджінародный день пєршый раз припоминав ся в роцї 2000. Імпулзом, жебы выголосити свято было захованя памяти геройства бенґалскых штудентів, котры 21-го фебруара 1952-го року демонштровали в містї Дака, днесь столиця Банґладешу, втогды належало Пакістану, котры хотїли, жебы їх материньскый язык – бенґалскый, быв признаный як другый офіціалный язык втогдышнього Пакістану. Почас демонштрації їх застрїлила поліція.
Має незаступну роль
При нагодї Меджінародного дня материньского языка Міністерство културы Словацькой републікы написало на свій офіціалный фанпейдж на сітї Facebook, же є то добра принагода звекшыти свідомость о ролї, котру материньскый язык має при освіті, формованю і ідентічности особы, але і при сохраніню нематеріалной културной дїдовизны.
Міністерство одкликало ся і на резултаты минулорічного списованя жытелїв. „З ёго резултатів вышло, же окрем словацького обчанства Словацькой републікы голосять ся ку далшым 25-ём материньскым языкам. Думаме, же і тото чісло сіґналізує потребу припоминати незаступну роль материньского языка в жывот чоловіка,“ пише резорт културы.
Міністерство так само припомянуло, же хоць на світї існують тісячі языків, їх чісло безперестайно знижує ся в дослїдку тиску, котрый на меншы языкы роблять векшы, господарьскы міцнїшы языкы.
„Каждый язык обсягує оріґіналный способ думаня,“ пише міністерство з тым, же сохранити мож тото богатство лем втогды, „покля малы языкы будеме цїнити собі єднако як великы“.
Материньскый язык не є важный зато, же є народный
Хоць ся даколи Меджінародный день материньского языка може розуміти як демонштрація народного чутя, подля Юлії Холевы з Языкознавчого іншітуту Словацькой академії наук материньскый язык не є важный зато, же є офіціалный, векшыновый ці докінця народный.
Подля Холевы треба зато пояснити термін материньскый язык так, жебы сьме не уближовали, не затїнили ёго фундамент.
„Придавник материньскый не є оцїнюючім і не дотулять ся колектіву, державы і ёго гражданів, дотулять ся чоловіка, ёго коґнітівных зручностей, успішности в школї і можливости овпливнёвати будучность,“ пояснює Холева.
Материньскый язык припоминать першу, найміцнїшу комунікацію в жывотї чоловіка, ёго меджінародный день зясь важность здобываня освіты в материньскім языку.
„Фундамент вчіня ся в материньскім языку – і то єдно, ці іде о словацькый, мадярьскый, ромскый або іншы языкы, є в ефектівнім розвитку розумовых і арґументачных зручностей і має величезный вплив на вчіня ся з порозумінём, а пізнїше і вчіня ся другого ці чуджого языка,“ говорить Юлія Холева.
Русиньскый язык четвертый найвекшый на Словакії
Подля остатнїх резултатів із списованя жытелїв є на Словакії словацькый язык материньскым про майже 82 процент жытелїв. 680 804 особ собі записало іншый язык як материньскый, і на Словакії жыють люде, котры голосять ся цілково ку 26-ём материньскым языкам.
Найвкшым меншыновым языком за остатнїм списованём быв мадярьскый, за ним ромскый, русиньскый язык быв третїм найчастїше записованым в рамках меншыновых материньскых, значіть цїлково є четвертым найвекшым на Словакії.
Петро МЕЕДВІДЬ, Лем.фм. Ґрафічна і языкова управа: ред. АРК в СР
