28. 7. 2022: 2023 Роком Юрия Новосільского – выдатного артисты лемківского походжыня

Сойм Польской Республикы, «переконаный о величезным значыню доробку маляря, оддаючы му чест», рік 2023 схвалят Роком Юрия Новосільского.

Будучый, 2023 рік буде Роком проф. Юрия Новосільского, єдного з найвыдатнійшых сучасных іконописців і богословів, якого рід выходит з лемківской Одреховы. Такє рішыня принял Сойм Польской Республикы.

Схваліня рокa припадат на 100. річницю народжыня артисты. Традицийом польского Сойму є приниманя даного рока м.ін. меном даной вызначной особы, яка своім жытьом ци творчістю внесла вызначный вклад в культуру Польской Республикы. Серед патронів 2023 р. нашол ся як раз Новосільскій.

Новосільскій – єден з Патронів 2023

Свхаліня было приняте вчас посліднього засіданя польского Сойму. Звернено в ним увагу, што «в 2023 р. припадат 100. річниця народин Юрия Новосільского – выдатного маляря, рисовника, сценоґрафа, педаґоґа, філософа, теоретика кумшту, реліґійного мудреця, признаваного за єдного з найвыдатнійшых сучасных іконописців».

Посланці свхалили, што патронами ближучого рока, окрем Новосільского, будут так само Войцєх Корфанты, Александер Фредро, Александра Пілсудска, Павел Едмунд Стшелецкій, Мауриций Мохнацкій і Ядвіґа Замойска.

В заяві о Новосільскым польскій Сойм написал, што был то артиста, якій векшіст жытя звязаный был з Краковом, але тіж творчо звязаный был з Лодзьом. «Єст признаваный за єдну з навыдатнійшых осіб польской сучасной культуры. Малярство, його теоретичны основы, теолоґія, артистична педаґоґіка, діяльніст для промоциі і спераня штукы – то лем декотры з обшыри, в котрых артиста выказувал неслабнячу активніст і односил безсперечны успіхы» – пише ся в документі.

Посланці припомнули, што окрем творіня штукы Новосільскій і о ній писал. Зробил выпосажыня і поліхроміі інтерєрів чысленных православных, грекокатолицкых і римокатолицкых храмів. В творчости о світскым характері брал з осягнінь аванґардовой штукы і традициі візантийского малярства. Його штуку до днес узнают за унікатове явиско, што лучыт сферу сакрум і профанум.

Новосільскій брал себе за Лемка, што – як подає о. Папроцкій, близкій приятель артисты – все підкрислял в даваных інтервю і бесідах.

Лемко по роді

Народил ся Юрий Новосільскій 7. січня/януара 1923 р. в Кракові в родині лемківского походжыня, котра за роботом пришла до міста, але перше жыла в селі Одрехова, недалеко Санока.

Малярскы академічны студиі робил надзвычайні долго. Зачал іх за німецкой окупациі в 1940 р., пак од 1945 р. продолжал, жебы закінчыти іх аж в 1961 році. Дале остал професором краківской Академіі Кумшту.

Малювал акты, натурморты, пейзажы, але найшырше знане єст його іконописаня. В 50. роках ХХ ст. творил розписы в чысленных православных і католицкых храмах. Постепенно резиґнувал зо світской тематикы і занял ся выключні сакральном штуком. Зачал быти знаный як вызначный християньскій теолоґ і філософ.

Отримал званя doctor honoris causa Ягайлоньского Університету в Кракові та чысленны нагороды і державны одзначыня. Все зазначал свій лемківскій рід. Вмер 21. лютого/фебруара 2011 р. Похованый є в Кракові.

Севериян КОСОВСКЫЙ, ЛЕМ.фм.

(Публікуєме в оріґіналї – лемківскім варіантї русиньского языка.)