28. 7. 2023: Туга по моци

Є траґікомічне, кедь найвкешы націоналісты роблять адвоката Орбана.

Віктор Орбан знова раз не дав позір на язык і повів дашто, што на Словакії выкликало бурю. Аж таку, же мадярьскый амабасадор мусив напоходовати на покровець перед міністра загранічных дїл.

Контроверзны высловы мав Орбан на 32-ій лїтній універзітї Мадярів у Румунії. Орбан по вопросах з публікы крітіковав мадярьску меншыну на Словакії, же і кедь творить майже десять процент населіня, не знать собі забезпечіти свою участь в парламентї.

Означів то за слабый выкон, покля хоче хтось дашто зробити про свою отцюзнину в „одорваных частях країны“.

Лем про уточнїня, і на припомянутя, тото є першый функчный період, коли мадярьска партія не є в парламентї. В минулости докінця нелем в народнім парламентї, але іщі і в европарламентї мала мадярьска партія свого посланця за Словакію.

Передчасны парламентны вольбы будуть на Словакії на кінцю септембра, а подля різных бадань політічных преференцій то вызерать затля так, же в октобрї ся знова буде складати новый парламент без участи мадярьской партії.

Але вернийме до темы Орбана. На Вікторови Орбанови можеме крітіковати много. Але єдночасно суть і дїла, котры мож оцїнёвати позітівно.

Є неспохыбнительным фактом, же условії, кторы суть днесь створены про народностны меншыны в Мадярьску, можеме в іншых країнах завідїти. А так само автор коментаря не бере за ніч неґатівне, кедь ся премєр країны інтересує о свій народ поза граніцї своёй країны.

А Віктор Орбан є днесь єден з малого множества голосів, котрый звертать увагу на проблемы народностных меншын на Українї, і кедь лем через прізму своїх – Мадярів. Тых неґатівных дїл бы было омного веце.

Но што є в очах автора коментаря у Віктора Орбана нечітательне, то є факт, же властно мам важны похыбности о тім, ці сам Орбан знать, о што му іде.

Тот самый чоловік, котрый бісїдує о тім, же треба укрїпити сполупрацу V4, як якогось муру обраны проти „злого“ Бурсела, і котрый інтеґріту V4 сам пошкодив уж веце раз, наприклад і в припадї войны на Українї, бісїдує о своїм севернім сусїдови, членови V4, членови Европской унії і НАТО, так само як і Мадярьско, як о одорваній теріторії.

Думам, же сам міг знати, же такым способом зо Словаками цімбор не буде. Но лемже тото є найвекшый гумор, а властно траґікомедія цїлой нещастной румуньской історії.

Покля словацькый міністер загранічных дїл покликав собі мадярьского амбасадора, покля демократічны партії – налїво і направо, высловили протест проти такых высловів, председа словацькых націоналістів Андрей Данко ся высловлює барз стримано.

Мусив то быти про нёго шок, кедь з медій дізнав ся, што Орбан повів. Одколи была ёго SNS у владї вєдно із партёов Smer-SD а мадярьско-мултіетнічнов партіёв Most-Híd, Данко веце раз повів, же треба мати добры односины з Мадярами, а докінця бісїдовав, же має з Орбаном добры односины.

Жебы того не было мало, од сердця, щіро было мож з ёго уст чути і таке, як обдивлює Віктора Орбана, а кебы люде дали ёго націоналістам силный мандат, хотїв быв рядити країну так, як ёго цімбор Віктор.

Што бісїдує теперь Андрей Данко? На Орбана далше не дасть допустити. Самособов, мусив зробити тот повинный танець і повісти в медіях, же словацькы граніцї суть „святы і непорушытельны“, а же Орбан бы мав роздумовати, што бісїдує, і так далше. Але з ёго высловів было відїти, же щіры односины із своїм взором політікы то нияк важнї не пошкодило.

Гей, было бы то лем гуморне, але обіцяв єм траґікомедію. Траґікомічность націоналістів тіпу Данко, але подобных найдеме і в далшых країнах, є в тім, же в припадах, якый теперь выстроїв Орбан, буде председа словацькых націоналістів бісїдовати о святых граніцях. Але тот сам Данко бісїдує, подобно як Орбан, же войну треба закінчіти діпломатічно.

Іде іщі дале. Говорить о тім, же Донбас, Крим все были історічны російскы теріторії, зато ся треба доїднати. Но на другім боцї, історічно мадярьскы теріторії Мадярьску бы не дав, бо словацькы граніцї суть святы.

Што може капчати політіків як Віктор Орбан і Андрей Данко? Погляд на упорядкованя Европы по Першій світовій войнї бізовно нїт. А предсі мають так близко ку собі.

Капчать їх єдине. Єднака туга по моци. Орбанови ся часточно наповнила, але од Путіна має іщі далеко, но а такы „данкове“ на Словакії і в іншых країнах бы хотїли холем тото, што має Орбан.

Што є про демокрацію „непрязне“, то факт, же наберають на силї, а каждыма вольбами ся може сітуація обернути на їх бік. А така туга по моци, кедь ся дістане на функції, пак знать робити великы чуда…

Петро МЕДВІДЬ. Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: Wikipedia. Языкова і ґрафічна управа: АРК в СР