29. 4. 2022: Луксус
За єпіскопів ся главно треба молити.
О тім, же бы пряшівскый архієпіскоп і метрополіта мав у своїй функції скінчіти, бісїдовало ся уж такы два рокы. Наперек тому інформація, же Папа Франціск прияв зречіня ся уряду владыкы Йоана Бабяка, є про многых так дакус шоковов терапіёв.
Не буду посуджовати плусы і минусы днесь уж емерітного метрополіты. Думам, же на то прийдуть іщі „векшы одборницї“, і буде їх доста. Єдночасно, кедь Папа римскый вырїшыв як вырїшыв, треба вірити тому, же знав што і чом так робить, значіть, же были причіны.
Што до русиньской справы, там є сітуація ясна. Не дасть ся повісти, же бы владыкови Бабякови даяк екстра залежало на тім, як ся має вести душпастырьство Русинів. Скоріше мож повісти, же му на тім, на роздїл од такой ромской місії, не залежало. З чім сьме, самособов, не годны были быти согласны. А крітіка была ясна.
Лемже днесь ани тото не хочу посуджовати. Часу на то буде, а може ся ку тому высловлять і мудрїшы а покликанїшы на тоту тему. Увагу бы єм хотїв звернути на цалком іншый аспект сітуації, в котрій ся нашли ґрекокатолицькы віруючі на Словакії.
Вдяка насилній ліквідації Ґрекокатолицькой церькви в Чехословакії на зачатку 1950-ых років зістали ґрекокатолицькы віруючі довгы рокы без єпіскопа.
Днесь блажены єпіскопи Ґойдіч і Гопко скінчіли в арештї. Ґойдіч з нёго не вышов. Гопко по обновлїню церькви у 1968-ім роцї не став, вдяка маніпулаціям, єпархіалным єпіскопом. Церьков вів ордінарій аж до 1989-го року, коли быв призначеный тот самый чоловік, Йоан Гірка, за єпархіалного єпіскопа пряшівского.
Значіть, од 1950-го року Ґрекокатолицька церьков в Чехословакії не мала свого єпарху. По 1968-ім роцї, правда, быв назад в жывотї єпархії помічный єпіскоп Гопко, котрый міг выконовати тоты найосновнїшы справы, якы приналежать лем єпіскопови, лемже тот у 1976-ім роцї вмер. Єпархія так зістала цалком без єпіскопа, лем з ордінаріём.
Памятам собі часы, іщі як малый хлопець, коли відїти єпіскопа было екстра свято. Вїдів єм го раз за рік, кедь до Пряшова пришов крижевацькый єпарха, жебы рукоположыв новых священиків. Наперек тому, же то были часы, коли режім „контролёвав“, катедралный собор быв все натрісканый людми до остатнёго центіметра квадратного.
Мати меджі собов владыку, то досправды было торжество. О тім, жебы відїли люде владыку десь на селї, могли в тых часах лем снити.
Вдяка револуції 1989-го року ся часы змінили ку лїпшому. Знова наповно могла розвивати ся наша церьков, докінця з єдной єпархії суть днесь три і єден екзархат – Пряшів, Кошіцї, Братїслава, Прага, а Ґрекокатолицька церьков на Словакії стала метрополітнов церьквов.
Молода ґенерація не знать, што є то не мати єпіскопа. Не знать, же мати єпіскопа меджі собов, є свято. Не потребує собі то усвідомлёвати, бо то бере як штось природне. Старшы бы їм о тім якбач мали веце бісїдовати.
В контекстї того, што єм высше спомянув, без огляду на оцїнїня окремых особ і релевантности причін, мі прийде аж як великый луксус, же наперед в іщі неканонічнім на одход з функції віцї зрече ся уряду кошіцькый єпарха Хаутур, а пак, так само іщі в неканонічнім віцї і метрополіта Бабяк.
Хочу вірити, же собі тот луксус можеме доволити, іншак нас можуть чекати часы подобны тым, котры сьме уж раз мали. Но теперь не на основі рїшіня режіму в державі, але на основі того, же сьме собі жыли луксус, на котрый сьме не мали.
Ґрекокатолицька церьков на Словакії, але і Мукачівска єпархія, метрополія в Мадярьску, може якраз теперь стоять перед новов вызвов. Будеме відїти. Но основным є інше в тій хвілї. А конкретно, же за добрых єпіскопів ся треба молити. Ніч інше.
Петро МЕДВІДЬ. Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Ґрафічна і языкова управа: ред. АРК в СР.
Жрідло фотоґрафії: Pixabay.com
