29. 8. 2023: Міністерка културы навщівила в Пряшові русиньскый музей. Музей потребує реконштрукцію
По реконштрукції бы міг служыти цїлій русиньскій комунітї.
25-го авґуста 2023-го року выконала робочу навщіву Пряшова міністерка културы Словацькой републікы Сілвія Гронцова (на фотцї друга злїва). Шефка резорту културы навщівила Музей Соливар і Штатну наукову бібліотеку.
Пополудню завітала Гронцова до Словацького народного музея – Музея русиньской културы. Вєдно з нёв на робочій стрїчі з директорков музея Любов Кралёвов (третя злїва) были участны і ґенералный директор Словацького народного музея (СНМ) Бранїслав Паніс а ґенералный директор Секції културной дїдовизны і державного языка на Міністерсві културы СР Радослав Раґач.
Повірена міністерка културы Гронцова навщівила русиньскый музей як першый шеф резорту културы вобще.
Музей потребує реконштрукцію
По привітаню міністеркы културы в просторах пряшівского музея проходило курте робоче їднаня меджі представителями міністерства, ґенералным директором СНМ і директорков СНМ – Музея русиньской културы.
Пак директорка Кралёва цїлу делеґацію познакомила з просторами музея. Вказала їм постоянны експозіції і актуалну выставу двох молодых русиньскых вытварників, котрой вернісаж одбыла ся лем день перед навщівов міністеркы.
Хоць в остатнїм часї під веджінём директоркы Любы Кралёвой подарило ся зреконштруовати часть просторів і створити достойны выставны просторы під назвов Выставна сала Михала Дубая, музей потребує комплексну реконштрукцію.
Русиньскый музей мать стару електроіншталацію, будова має злу енерґетічну ефектівность, хыбує і безбарьєровость, котра є днесь в такых інштітуціях вже нормов. Оправити потребує і фасада, котра ся в дакотрых частях розпадать.
На цїлкову реконштрукцію суть в старій касареньскій будові, яка стала будовов русиньского музея, потребны міліоны евр.
СНМ – Музей русиньской културы не міг черьпати европскы грошы на реконштрукцію з Плану обновы з двох причін. По перше, з даного плану могли черьпати на Міністерстві културы СР лем будовы, котры суть історічны памяткы. По друге, музей мусить мати наперед выпрацованый проєкт реконштрукції, а тот затля не є. Лемже на проєкт треба так само грошы, а не мало.
Простор про русиньску комуніту
Міністерка културы Гронцова по познакомлїню ся із обставинами повіла, же не хоче бісїдовати допереду односно фінанцій, но думать, же є барз важным добрї приготовити проєкт, проєктову документацію і на основі того бы ся дало становити, кілько фінанцій і з якых джерел бы на русиньскый музей могло іти.
Як скоро ся тото вшытко приготовить є притім важным, бо в послїднїм часї барз роснуть цїны ставебных матеріалів і ставебных робот. Лем од послїднёго одгаду сумы на реконштруцкію ся цїны піндяли о міліон евр.
Ґенералный директор Браніслав Паніс повів, же на реконштрукцію мусить зробити ся архітектонічный конкурз, но він сам уж має представу, як бы міг по реконштрукції музей фунґовати.
Хотїв бы наприклад, жебы то быв простор про цїлу русиньску комуніту, жебы была в новых просторах і сала, де бы ся Русины могли стрїчати, або бы там могли фунґовати і фолклорны ансамблї.
Теперь, в найблизшім часї, хоче СНМ од міністерства грошы на выпрацованя проєктовой документації, на основі чого бы пак могли глядати ся грошы на цїлкову реконштрукцію.
Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм, языкова і ґрафічна управа: АРК в СР
