30. 10. 2020: Презідент Земан удїлив орден ґенералови, котрый уратовав Русинів
28-го октобра Чеська републіка празднує державне свято – День выникнутя Чехословацькой републікы. В тот день звыкне чеська глaва державы удїлёвати ордены і медайлы. Іншак тому не было ани тот рік.
„Презідент Чеськой републікы Мілош Земан вырїшыв з нагоды дня орденів 28-го октобра 2020-го року оцїнити вынятковы заслугы на благо Чеськой републікы, заслугы о обрану, безпечность державы і жытелїв, выняткове боёве діяльство, заслугы о розвиток демокрації, гуманіты і людьскы права, заслугы за ратованя людьскых жывотів, за геройство і геройство в бої, заслугы о державу в области політікы, господарьства, наукы, културы, уменя, выховы, школства і шпорту і заслугы о теріторіалный самосправный цїлок,“ інформовав офіціалный сайт презідента Мілоша Земана.
Інформація была публікована вечур, 28-го октобра, вєдно із списком особ, котрым Земан удїлив ордены і медайлы. Меджі нима є і армадный ґенерал Геліодор Піка, котрому презідент удїлив Орден Білого лева воєньской ґрупы І. класы in memoriam.
Кедьже в Чеській републіцї є так само часточный lockdown і сітуація з пандеміёв є там крізова, презідент тоты державны нагороды удїлив 28-го октобра 2021-го року.
Геліодор Піка уратовав Русинів
Ґенерал Геліодор Піка (3. 7. 1897 – 21. 6. 1949) быв професіоналный чехословацькый вояк. Почас Першой світовой войны боёвав у чехословацькых леґіях як офіцір в Росії і Франції.
В роках 1941 аж 1945 быв началником чехословацькой воєньской місії в Совєтьскім союзі. Заслужыв ся о то, же дакілько тісяч Русинів было пропущеных з ґулаґів, де ся дістали за ілеґалне перекрочіня мадярьско-совєтьскых граніць. Геліодор Піка заґарантовав, же Русины суть лоялны особы, неприятельскы односно Мадярів і Нїмцїв. У своїй депеші презідентови Едвардови Бенешови написав, же Русины суть прочехословацькы. Русины так могли вдяка ґенералови Пікови творити чехословацькый армадный корпус ґенерала Людвіка Слободы.
Як скушеный інформачный офіцір „пророковав“ у депешах Бенешови із 1943-го року, же Москва може мати претензії на Підкарпатьску Русь. Вырїшыв іти проти совєтьско-україньской аґітації в чехословацькій армадї і просаджовав ідею, же Русины суть окремым народом.
„Підкарпатьскы Русины ся тісяч лїт розвивали при цалком іншых обставинах як на Українї, без великых впливів україньскых, чім ся розвивав цалком іншый характер підкарпатьского чоловіка, зато має быти браный за окремый народ, а не племя Українцїв,“ цітує Геліодора Піку за історічныма документами історік Іван Поп.
По тім, што Червена армада ослободила Підкарпатя, зачали приправы на анексію. Піка в голошіню до Лондона конштатовав: „Подля многых голошінь і протоколів од командатуры ослободженой теріторії ся дасть ясно твердити, же зміна на Підкарпатьскій Руси была сміло і насилством выкликана совєтьскыма орґанами НКВД, терплена і підпорёвана совєтьсков армаднов командатуров і практічно ведена комуністами і совєтьскыма аґітачныма офіцірами,“ цітує Іван Поп.
Геліодор Піка быв по комуністічнім пучі в Чехословакії із 1948-го року пропущеный з армады і зачатком мая того самого року на жадость Москвы затриманый і обвиненый зо шпіонажи і велезрады. В януарї 1949-го року быв у выконштруованім процесї одсудженый на смертну кару, котра была выконана в юни того самого року. В роцї 1968 быв регабілітованый.
Петро МЕДВІДЬ, лем.фм, языкова управа: ред. АРК в СР.
