4. 11. 2020: День выникнутя Чехословацькой републікы державным святом уж і на Словакії
Список памятных днїв і державных свят ся на Словакії розшырить о штири памятны днї. Навеце державным святом стане і 28-ый октобер, котрый быв дотеперь памятным днём і буде Днём выникнутя незалежной чехословацькой державы.
Посланецї Народной рады Словацькой републікы то схвалили в рамках єй16-го засїданя у віторок, 3-го новембра 2020-го року. Словакія так буде по довгых роках святковати день выникнутя Чехословакії, державы, котра была Чехів, Словаків і Русинів, вєдно із Чеськов републіков. Но на Словакії не буде свято днём робочого покоя.
Словакія свято выпустила з календаря
День выникнутя Чехословакії 28-го октобра ся вертать ку державным святам і буде шестым державным святом в списку на Словакії.
Словацька републіка тот день з календаря по своїм выникнутю у 1993-ім роцї выпустила, в Чехословакії была дата 28-го октобра державным святом з робочім покоём. До календаря ся тот день знова дістав аж у 1999-ім роцї, но лем у формі памятного дня.
Як інформовала аґентура TASR, подавателї пропозіції о записаня той даты як державного свята арґументовали тым, же выникнутя незалежной чехословацькой державы є єдным із найвызначнїшых днїв новодобой історії Словакії. Припомянули, же почас єствованя чехословацькой державы быв тот день державным святом.
Вшыткы державны свята, котры суть на Словакії в календарї – День выникнутя Словацькой републікы, Свято свв. Кіріла і Мефодія, Рочніця Словацького народного повстаня, День Конштітуції Словацькой републікы, День боя за слободу і демокрацію – суть єдночасно і днём робочого покоя. 28-ый октобер так буде вынятком меджі державныма святами, кедьже днём робочого покоя подля новелізації закона не став.
Выняткове свято і про Русинів
Нове державне свято, котре буде припоминати выникнутя Чехословакії 28-го октобра 1918-го року, буде вынятковым і про Русинів на Словакії. Русины і їх теріторії так само творили склад Першой републікы. Придали ся на основі рїшіня властной політічной репрезантації, і тым стали вєдно з Чехами і Словаками так само державотворным народом, хоць історіци тото доднесь забывають.
О приєднаня ся до складу Чехословакії вырїшыла Централна руська народна рада 8-го мая 1919-го року в Ужгородї. Быв то централный орґан, в котрім ся соєдинили домашнї народны рады і представителї еміґрації з Америкы. Председом рады став Антоній Бескид. 23-го мая того самого року 112-членна депутація одышла до Прагы, де о своїм рїшіню інформовали презідента Томаша Ґаріка Масаріка.
Приєднаня русиньскых теріторій „на юг од Карпат“, без Лемковины, котра так само мала намагу стати частёв Чехословакії, было схвалене Сен-Жерменьскым мірным договором 10-го септембра 1919-го року. Підписали то державы Договору і Австрія. Теріторія Русинів так стала субєктом меджінародного права і Русины стали третїм державотворным народом в новій републіцї.
Подля статї 10 мірного договору Чехословакія обовязала ся, же зорґанізує русиньску теріторію на юг од Карпат в граніцях встановленых главныма великодержавами як автономну єдиніцю в чехословцацькій державі і подарує їй найвысшу форму самосправованя, яка є можлива, жебы не огрожовала цїлость Чехословакії.
Хоць Пряшівска область наконець не стала частёв Підкарпатьской Руси в рамках адміністратівы, а была лем частёв землї словацькой, на котрій Русины были лем меншынов, выголошіня 28-го октобра за державне свято є і достойным припомянутём історії Русинів і їх державотворчіх намагань.
Петро МЕДВІДЬ, жрідло фотоґрафії: Wikipedia, языкова управа: ред. АРК в СР.
