4. 11. 2022: Марія ШМАЙДОВА: Лишка Гунёшка (Приповідка)

Марія Шмайдова

Лишка Гунёшка

Пришов конець мicяця януара. Вiн перепустив своє мiсце на стїльцї фебруару. Зима ся нeoбломнї тримaлa на полях, луках, лїсaх, але i по людскых обыстях. Каждый, хто не мусив, не выходив з дому. Про людей є найлїпше в тім часї ся грїти коло теплого пеца.I в тот вечур было холодна хвіля. Снїгу было невелё, но вiтор свиставл довкола хыж. Найвецей го было чути у Кругох. Як вiтор свистaв там, то зима iщi не плановала одыйти з краю. Якбы гучало в Долинах, то бы каждый знав, же уж прийде ярь.

На поле зване Вiйтiвскый верх, якый є над селом, вышла з дебрiчкы лишка. Ночов ся озывал єй завыявый, даколи брехавый звук. Дахто бы подумав, же штось страшыть пiд лїсом. Но хто мать рад природу, знать, же в ночну годину выходжають зо своїх скрыш звiрятка а голосно ся озывають. Так то в тоту нiч зробила i лишка Гунёшка. Тяжко собi ю помылити з деякым iншым звiрятком. Але мiсяць ясно свiтїв а было ю добрї видно на бiлїм снїгу. За свiтла бы была гарджавочервеной фарбы. Брїшок бы быв сивострїберный а мало бы быв iншый од нападаного снїгу. Лем на ушках, кiнцю хвостика, нюфачiка а на лабках мала чорну фарбу.

– Но што, же так фучiть. Нaм, лишкaм, зима абсолутнї не вадить. Я мам густый, грубый кожух а iщi якый парадный. Такый красный кожух не мать шыроко далеко нияке звiрятко, – хвалить ся лишка сама собi.

– Фiй, фiй, фiй, – свистить вiтор коло лишкы зо вшыткых стран а офукує ї кожух.

– Зато ходиш все, фiй, фiй, нихто не хоче слухати твої хвалоспiвы, – вiтор не переставать свистати.

– Но што, никого мi нe треба, лем самiй мi найлїпше. Як збачу мыш на поли, хоплю ю а сама зъїм. Як бы быв iщі дахто зо мнов, мусила бы єм ся з їдлом дїлити наполы, – утїшує ся лишка а быстрым зраком ся розглядать по полю.

– Єм шыковна, інтелiґентна а быстра. Моїм очам i ушкам нiч не втече. Теперь в зимі а в ночi ся мi найлїпше переходжать по околіцї.

Лишка збaчiла мышку а зробила хняп. Мышка мала смолу, бо вышла спiд снїгу. В зимi лишка в їдлї не мать барз на выбер. То як прийде ярь, то собi найде даяке яєчко в гнїздї, хопить малого пташка, жабку, хробачка або слимака. Жебы то было пестрїше i лїсны плоды суть про лишку смачны. Треба але пережыти зиму. Лишка самотарка блудить в зимi по ночах по полю а ловить. Прес день ся стримує в землёвій норї. Пiд землёв выглубена нора є як створена про лишку. Выстелена є серстёв, жебы ся лишцї добрї лежало а оддыховало.

– Нору єм собi зробила на сонячнім берегу, але што з того, в зимi є холодно i пiд землёв i над землёв. Iщi, же мам я Гунёшка густый кожух. А тот мiй хвiст не мать хыбу. Вызамiтам собi з ним кажду дражку а iщi зроблю порядок в норї, – лишка роздумує а без перестаня ходить по поли а позорує околіцю.

– Зась ся лем хвалиш, почекай до яри, чi тобi тота парада на хвостї вытриме. Уж ани я негоден тоты хвалы слухати. Наiсто уж мушу стихнути а іти дути далей севернїше од твоёго краю, – гуде вiтoр а подувать собi далей.

Поступом часу вiтoр слабнув а не быв уж ани такый морозный. То было зато, же фебруар збiгнув як вода в потiчку. Фебруар є найкуртшый мiсяць в року а мать менше днїв як остатны мiсяцї.

Пришов марець. Снїгу было поменше, але зима ся тримала зубами нохтями. На поли пiд лїсом ся зъявила раз єдна а потiм і друга лишка. Вєдно їх але нихто не вiдїв. Помалы зима уступовала i пришла ярь. Зышов з поля вшыток снїг а сонечко теплїше засвiтило на сонячный бережок. Коло норы было якос рушнїше. Лишка частїше выбiговала з норы а вертала ся з мышами i дрiбныма хробаками в пышчку. Перешли може два мiсяцї – апріль i май. Одразу перeд норов, де жыла Гунёшка, ся штось гемжыть. Лишка Гунёшка уж не є самотарка. Стала ся з нёй старостлива мама, яка мать на старости штири, пять чi шiсть малых лишчат. Рушають ся перед норов на теплім сонечку, бавять ся преснї як людьскы дїти, спокiйно, безстаростно, бо мають мамку, яка на них доглядать. Приносить їм їсти, напють ся молочка а недалеко них все давать на лишчатa позiр i татко лищяк Гунёш.