5. 10. 2022: В Мадярьску і Сербії зачало списованя. Списують ся і Русины
1-го октобра 2022-го року зачало списованя жытелїв у далшых двох країнах, де жыють і Русины. Мадярьско і Сербія зачали вєдно, но закінчіня мають в іншых термінах.
Белеґрад і Будапешть списованя жытелїв, котре у векшынї країн проходило в минувшім роцї, перенесли на рік 2022. Офіціалнов причінов перенесїня списованя, котрый має робити ся раз за десять років, была пандемія Covid-19.
Зохаб слід
В Сербії списованя жытелїв проходить лем старов, „папірёвов“ методов. Жытелїв будуть навщівлёвати комісарї списованя, котры бы мали робити інтервю з каждов особов окремо, покля то не є можне. Єден член обыстя може подати інформації за вшыткых членів.
Русиньскы орґанізації і професіоналны інштітуції вызывали в лїтї людей, жебы голосили ся за комісарїв на списованя. Представителї Русинів были пересвідчены, же є важным, жебы до русиньскых обысть ходили русиньскы комісарї і одповідї, главно што до народности, материньского языка і реліґії, не были нияк маніпулованы.
Републіковый штатічный уряд про кампань списованя выбрав гесло Бер участь на списованю – зохаб слїд. День перед початком списованя уряд в століцї Сербії іщі орґанізовав пресконференцію, на котрій інформовав о дотепершінїх актівностях односно приправы списованя, як і о актівностях, котры будуть проходити почас місяця, коли буде списованя проходити.
Списованя в Сербії закінчіть ся 31-го октобра. Подля доступных інформацій першы резултаты списованя в Сербії бы могли сьме дізнати ся на кінцю новембра, найпізнїше в марцї 2023-го року.
Русины в Сербії так само залучіли ся до сполочной кампанї ку списованю, кедь перевзяли і хоснують ґрафіку, яку сьме могли відїти і в далшых країнах. Гесло Сьме Русины хоснують у своїй варіантї русиньского языка – Руснаци зме.
В Мадярьску списати мож ся електронічно і з комісарём
Мадярьско має комбіновану форму списованя. Од способу вашого выберу залежыть і датум, коли можливость списати ся кінчіть.
Покля ся хочете списати електронічно через портал списованя, пак маєте час лем до 16-го октобра. Пак бы мала быти онлайна форма заперта і наступить традічный способ списованя посередництвом комісарїв, котры за вами прийдуть домів. Списованя, котре пак буде проходити уж лем „папірёво“, буде кінчіти 20-го новембра.
Як інформовав Централный штатістічный уряд, спрацованя даных, котры ся здобудуть в списованю, пак буде тырвати до 28-го новембра 2023-го року.
Онлнай формуларь є на сайтї списованя лем по мадярьскы і по анґліцькы. Но на сайтї Вседержавного русиньского самосправованя вшыткы вопросы із офіціалного формуларя протлумачены суть на русиньскый язык.
За нашыма інформаціями, хоць в онлайн формі списованя не мож выбрати собі русиньскый язык, при традічнім списованю посередництвом комісарїв буде мож выбрати собі і русиньску верзію, котра была на жадость державных орґанів зроблена.
В Мадярьску так само дакотры русиньскы орґанізації залучіли ся до сполочной камапні Сьме Русины – Ruszinok vagyunk, котру сьме могли відїти і в Польщі, на Словакії ці Хорватії.
Покля в Сербії зістала далше лем єдна можность приголосити ся ку народности, в Мадярьску уж в другім за порядком списованю мож собі выбрати дві народности, як то было можне в Польщі, на Словакії ці в Чеській републіцї.
Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм. Ґрафічна і языкова управа: ред. АРК в СР.
