6. 3. 2023: Новосандецкій музей припомне особу Григория Пецуха

То єден з найвыдатнійшых лемківскых артистів-різбярів.

В тым році припоминаме 100. річницю народжыня лемківского артисты – різбяря, Григория Пецуха (1923-2008), автора памятника в Устю Рускым.

Річниця выполнила ся 23. січня/януара, прото тіж ріжны інституциі старают ся тепер вказувати жытя і творчіст Пецуха. Принагідну выставу орґанізує Округовый Музей в Новым Санчы. То тым більше важна подія, кєд же Пецух вродил ся на Сандеччыні – вo Фльоринці.

Поворот до себе

«Округовый Музей в Новым Санчы припомне особу та творчіст того выняткового різбяря і педаґоґа. Просиме на выставу під наголовком Поворот до себе. Григорий Пецух» – то першы слова запрошыня сандецкого музею.

Вернісаж выставы одбуде ся 17. марця о год. 17.00 в Ґотицкым Домі (ул. Львовска 3 в Новым Санчы). Наголовок выставы єст прикликаньом слів Антоні Кенара, різбяря і выдатного польского педаґоґа, котрый переконувал своіх учеників до повороту до себе в своій творчій працы. «Заохочувал вызволити ся з академіцкых схем, змінити думаня в процесі творіня і предовшыткым однайти власну дорогу. В припаді Григория Пецуха был то поворот до контакту з натуром, котра становила його творчу інспірацию, а тіж філософію жытя», поясняют орґанізаторы.

Презентуваны творы походят з ріжных періодів творчости артисты, м.ін. характеристичны звірята о синтетичій будові, з проникливыма очами і выглядом мудреців, абстракцийны формы бесідуючы о жытю і його енерґіі, коментуючы лемківскє походжыня Пецуха, а тіж різба-талізман, яка вела го через жытя. Вказаны будут тіж цінны для Пецуха рисункы Никыфора Креницкого і пейзаж рідного села Фльоринкы. Працы выбраны на сандецку выставу походят з колекциі музею і інчых приватных колекций.

Подія реализувана є в рамках ґранту «Музейны стрічы з культуром і традицийом для вшыткых» в рамках проєкту «Культура без границ», реализуваного Державным Фондом Регабілітациі Неполносправных Осіб. Выстава потырват до 23. мая 2023 р.

Григорий Пецух

Григорий Пецух вродил ся 23. січня/януара 1923 р. во Фльоринці. То єден з найвыдатнійшых лемківскых артистів – різбярів. Вмер 4. листопада/новембра 2008 р. в Закопаным.

Державный Ліцей Плястичных Технік в Закопаным завершыл в 1950 р. Пак пішол студиювати на Выділі Різбы Академіі Красных Штук в Варшаві, де в 1956 р. отримал диплом в Працовни Різбы проф. Марияна Внука. В роках 1955-1977 вчыл різбы в Державным Ліцею Плястичных Штук ім. Антоні Кенара в Закопаным (сам был учеником патрона школы).

Його дебют был в 1957 р. вчас краківского Елімінацийого Показу Різбы. Од тамтой поры брал участ в більше як 100 ґруповых выставах і 20 індивідувальных показах, якы через вшыткы рокы проходили в Польщы і за границьом.

В фільмі «Фараон» Єжы Кавалеровича кіновый Рамсес ХІІІ сідит на гебановым престолі вырізбленым Григорийом Пецухом. Образ был номінуваный до Оскара в 1967 р.

Пецух запроєктувал і поставил найважнішйшый сучасный лемківскій памятник. В 1963 р. ґрупа лемківскых соспільных і політичных лідерів одкрыла торжественно памятник партизантів і «добровольців» до Червеной Арміі і Народной Ґвардиі (по роках змінено зміст таблиці взязку з декомунізацийом). Вельостінник в цілости явил ся його авторскым проєктом.

Севериян КОСОВСКЫЙ, ЛЕМ.фм.

(Публікуєме в оріґіналї – лемківскім варіантї русиньского языка.)