9. 4. 2021: Центер світа

Кебы ся братїславоцентрістічны, розумій цїлодержавны, пресовы медії пришли холем даколи і реално посмотрити на выход Словакії, може бы конечнї зрозуміли, же ту жыють люде з реалныма проблемами, нелем даякый анонімный хтось. Пак бы собі може конечнї дали і позор на то, што пишуть.

На Словакії закінчіло ся електронічне списованя жытелїв. Теперь, аж до кінця октобра, буде проходити асістоване списованя. То є про тых, котры не годны ся были з будьякых причін списати самы. Штатістічный уряд сам зістав несподїваный. Кедь очековали, же першый елєктронічный перепис буде в рамках самосписаня на уровни 70 процент, резултат є омного лїпшый. Аж 86 процент людей на Словакії є уж теперь списаных.

То вказує на два факты. По перше, люде то взяли серёзно. По друге, є докінця веце як правдоподобне, же серёзно взяли і вызву, жебы помогли своїм старшым членам родины, котры не суть так компютерово ґрамотны.

Наперек тому, же до 28-го марца было списаных коло 81 процент жытелїв, што уж втогды выло над очекованями Штатістічного уряду, тот далше робив кампань і выдавав пресовы справы, жебы іщі даякы тоты процента самосписаных прибыли. Што ся і подарило, кедьже за три послїднї днї електронічного списованя ся назберало далшых пять процент.

Якраз пресова справа Штатістічного уряду, котру пак принесла пресаґнетура TASR, была дакус шоком. Значіть, не так пресова справа, як єдна верзія пресовой справы.

Інформацію перевзяли скоро вшыткы словацькы пресовы медії під єднаков назвов, як єй публіковала пресаґнетура, і то під назвов: До недїлї списало ся 81 процент жытелїв. Лем єден із цїлословацькых денників, SME, публіковав тоту пресову справу з властнов назвов: Списованя жытелїв фінішує. Найвеце го іґнорують выходнярї.

Кедь маєме бісїдовати о іґнорації, пак мусиме бісїдовати о до небе кличучой іґнорації едітора інтернетового выданя споминаного денника.

Є правдов, же так в день выдной пресовой справы, як і в цїлковых резултатах Пряшівскый і Кошыцькый край мали списаных найменше людей. Проценто є під цїлословацькым середнїм чіслом, кедь в Пряшівскім краю самосписало ся наконець 83 процент, в Кошіцькім докінця лем 79 процент людей. Но бісїдовати о іґнорації выходнярїв є барз тупе.

По перше, кебы даный едітор відїв дале як до Нітры або Відня, пак бы знав, же тоты два краї мають якбач найвекшы марґіналізованы ромскы комуніты, де ся многораз не досягує основна ґрамотность, а не іщі компютерова ґрамотность. О тім, в якых условіях много раз жыють – без воды, електрикы ітд., бы ся дало велё писати. Є ясне, же люде з такых комуніт будуть потребовати асістенцію, жебы ся списали.

По друге, старчіло бы, кебы даный едітор посмотрив дале од Нітры, кебы пришов посмотрити на выход, або кебы собі о выході Словакії холем дашто наштудовав. Пак пришов бы на то, же веце як тридцятьрічне занедбаваня цілой єдной части Словакії має свої резултаты.

Бавиме ся о Пряшівскім і Кошіцькім краю, з чого Пряшівскый є найвекшый на Словакії, народностно найрозмаїтішый, бавиме ся о краях, де аж на пару вынятків у тім Кошіцькім, жадна векша інвестіція за 30 років не пришла, жадны великы чісла робочіх місць ся не творять, де є занедбана уж і така інфраштруктура, без котрой собі в Братїславі ани не знають представити жывот.

За вшыткы приклады спомяну лем єден. Русиньске село Валентівцї, Меджілабірьского окресу, не має ани сінґал мобілного оператора. З мобілным телефоном там можете так акурат грати пасіянс. Кедь староста потребує штось електронічно выбавити, мусить іти до міста за інтернетом. Як ся мають люде, переважно старшы, в такім селї самосписати? І то не є єдине село в нашім реґіоні, котре так фунґує.

Списованя людей продовжує асістованым списованём. Думам, же Словакія може досягнути барз добры резултаты, бо уж теперь має 86 процент людей списаных. Не робме з выходу републікы іґнорантів, але звідайме ся, якы суть причіны, же і в тім заостав.

Іґноранты суть тоты, котры думають, же републіка кінчіть максімално десь коло Баньской Быстріцї, і дале на выход жыє лем якесь первобытне общество, котрому нич не треба. Треба нам ту того велё. О тім бы могли писати, кебы не были запозераны лем на головне місто. Бо ани Братїслава, ани братїславоцентрістічны новинарї, не суть центер світа.

Петро МЕДВІДЬ, статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: Wikipedia.com. Ґрафічна і языкова управа: ред. АРК в СР.