9. 5. 2023: Перед 80-ма роками народив ся Володимір Фединишинець
Минуло 80 років од дня, коли в селї Репинне на Підкарпатю народив ся вызначный русиньскый дїятель, писатель, педаґоґ, журналіста, публіціста і теоретік літературы Володимір Фединишинець.
За свою роботу як першый быв нагородеженый Преміёв Александра Духновіча за русиньску літерартуру. Кедь у 2019-ім роцї хотїли по нїм назвати уліцю в Ужгородї, містны власти му той чести наконець не оддали.
Володимір Фединишинець
Русиньскый писатель і дїятель Володимір Фединичинець народив 9-го мая 1943-го року. По закінчіню педаґоґічного учілища в Мукачові і Філолоґічной факулты Ужгородьской державной універзіты наперед учітелёвав на выходї Україны, пак робив у Закарпатьскім краєзнательскім музею і быв корешпондентом різных ужгородьскых ґазет.
В тім часї іщі публіковав по україньскы, і быв то автор різных жанрів. Є автором нарисів з краєзнательства, музеёзнавства, етноґрафії, фолклору, літературной крітікы, але так само зробив дакілько перекладів.
В русиньскім русї
Фединишинця мож брати як чоловіка, котрый на кінцю совєтьского періоду зачінав русиньскый рух на Підкарпатю.
Належав меджі основателїв орґанізації Общество подкарпатських русинов, котре стало пізнїше основательсков орґанізаціёв Світового конґресу Русинів. Орґанізація зачала выдавати і ґазету Подкарпатська Русь, котрой быв редактором-основателём.
Хотїв, жебы русиньскый язык быв кодіфікованый, о чім написав і дакілько есеїв, дакотры з них были публікованы у триязычній русиньско-словацько-анґліцькій публікації Мирна наша русинська путь із 1992-го року, але і в далшых публікаціях. Окрім того выдавав літературно-сполоченьскый журнал Айно, быв застпуником главы Русиньского науково-просвітнёго общества.
Як уж сьме спомянули, быв автором многых книг і есеїв, різных жанрів. По 1989-ім роцї зачав писати по русиньскы. Як чітаме в завершалнім слові ку збірцї Мы – слызинка на земли выданій у 1999-ім роцї, по русиньскы думав одколи ся народив, но писати по русиньскы зачав „десять років тому“.
Володимір Фединишинець є і автором крылатого выслову Мы Русины – Неба сыны, але і далшых, котры уж стали популарныма меджі народом. У 2004-ім роцї став лавреатом Премії Александра Духновіча за русиньску літературу в рамках котрой передавать ся мала скулптура карпатьского медвідя. Вмер 3-го октобра 2018-го року в Ужгородї.
Уліцю по нім не назвали
В юни 2019-го року проходили в Ужгородьскій містьскій радї публічны діскусії о переменованю дакотрых уліць і о назвах новых уліць. Меджі пропонованыма змінами была і пропозіція переменовати Уліцю Антона Кашшая на Уліцю Володиміра Фединишинця.
Проти того задуму озвали ся втогды націоналісты і екстремісты. Як перша зачала протестовати націоналістічна політічна партія Свобода, конкретно їй закарпатьска областна орґанізація, але протестовала і Карпатська січ.
Якраз друга спомянута екстремістічна орґанізація втогды кликала людей на діскусію до Ужгородьской містьской рады, жебы „сохранити Ужгород од далшой сепаратістічной ганьбы“. Містьска рада наконець підволила ся тиску націоналістів і екстремістів, а честь свому вызначному довгорічному жытелёви, названём уліцї по нїм, наконець не оддала.
Петро МЕДВІДЬ, ЛЕМ.фм, языкова і ґрафічна управа: АРК в СР.
